تعیین اثربخشی مداخله ذهن‌آگاهی کودک محور برکارکردهای اجرایی و دشواری تنظیم هیجان کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی

هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی مداخله ذهن آگاهی کودک محور بر کارکردهای اجرایی و دشواری تنظیم هیجان کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی انجام شد. روش: روش پژوهش حاضر نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون-پس‌آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری دو‌ماهه بود. جامعه آماری پژوهش حاضر تمامی کودکان دختر دارای اضطراب اجتماعی (10 و  11سال ) مراجعه کننده به مراکز روان‌شناسی و مشاوره شهر مشهد در سال 1400 بودند. نمونه مورد مطالعه شامل 38 دانش آموز دختر که به شیوه نمونه گیری در‌دسترس انتخاب و با انتساب تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. گروه آزمایش مداخله‌های درمانی 10 جلسه ای مربوط به ذهن آگاهی را در طی دو ماه‌و‌نیم دریافت کردند. این در حالی است که گروه کنترل هیچ گونه مداخله ای را در طول پژوهش دریافت نکردند. ابزارهای استفاده‌شده شامل پرسشنامه دشواری تنظیم هیجان گرتز و روئمر ( 2004) و  فرم طولانی پرسشنامه نقایص کنش های اجرایی کودکان و نوجوانان توسط بارکلی (2012) بود. داده های حاصل از پژوهش به شیوه تحلیل واریانس با اندازه گیری مکرر تجزیه‌و‌تحلیل شدند. یافته ها: نتایج حاصل از تحلیل واریانس با اندازه گیری پیاپی نشان داد که اثربخشی برنامه مداخله ذهن آگاهی کودک محور بر کارکردهای اجرایی (001/0≥p) و تنظیم هیجان  (001/0≥p) در دانش‌آموزان دارای اضطراب اجتماعی اثر داشته است و این تاثیر در مرحله پیگیری دو‌ماهه پایدار ماند. نتیجه گیری: براساس یافته های پژوهش حاضر می توان چنین نتیجه گرفت که ذهن آگاهی می تواند به عنوان یک روش درمانی کارآمد برای بهبود کارکردهای اجرایی و تنظیم هیجان در کودکان مبتلا به اضطراب اجتماعی استفاده شود.  

determining the effectiveness ofchild-centered mindfulness on executive functions and difficulty of regulating emotion in children with social anxiety

purpose: the aim of this study was to investigate the effect of child-centered mindset on executive functions and difficulty in regulating emotion in children with social anxiety. method: the method of the present study was quasi-experimental with a pre-test-post-test design with a control group and a two-month follow-up period. the statistical population included all 10-11 years old girls with social anxiety referring to psychology and counseling centers in mashhad city in 2021. the study sample consisted of 38 female students, who were selected by available sampling method and randomly assigned to the experimental and control groups. the experimental group received 10 sessions of therapeutic mindfulness interventions over a period of two and a half months, while the control group did not receive any intervention during the study. the instruments used included the gretz and roemer’s emotional difficulty regulation questionnaire (2004) and the barclay’s long form of child and adolescent executive function inventory (2012). the data were analyzed by repeated measures analysis of variance. results: the results showed that mindfulness therapy had a significant effect on emotion regulation and executive functions in 10-11 years old children with social anxiety disorder (p <0.001). in addition, the treatment was able to maintain its effect over time significantly. conclusion: based on the research findings, it is concluded that mindfulness can be used as an effective treatment method to improve executive functions and emotion regulation in children with social anxiety. keywords: social anxiety, executive functions, emotion regulation, child-centered mindfulness training