تدوین مدل علّی احساس تنهایی با خودناتوان‌سازی تحصیلی در دانش‌آموزان دختر تیزهوش دوره دوم دبیرستان: نقش واسطه‌ای خودبیگانگی تحصیلی

هدف: در دوره کرونا تنهایی به‌عنوان یک مشکل اساسی گریبان‌گیر بسیاری از خانوده‌ها و نوجوانان آنها شد که همین عامل، زمینه‌ای برای بروز مشکلات تحصیلی را پدید آورد. پژوهش حاضر با هدف نقش واسطه‌ای از خودبیگانگی تحصیلی در رابطه بین احساس تنهایی با خودناتوان‌سازی تحصیلی دانش‌آموزان تیزهوش در زمان آموزش الکترونیکی انجام شد. روش: روش پژوهش، همبستگی از نوع مدل معادلات ساختاری بود. جامعه این پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان دختر دبیرستان فرزانگان مقطع متوسطه دوم (340 نفر) شهر خرم‌آباد در سال تحصیلی 1399-1400 بود. حجم نمونه آماری بر‌اساس قاعده سرانگشتی کلاین برابر 170 نفر تعیین شد که به روش نمونه‌گیری در‌دسترس و با پرسشنامه آنلاین انجام گرفت. ابزارهای استفاده‌شده در این پژوهش احساس تنهایی (راسل و همکاران، 1978)، پرسشنامه خودناتوان‌سازی تحصیلی (جونز ورودوالت، 1982) و پرسشنامه خود‌بیگانگی تحصیلی (دیلون و گراوت، 1976) بود. تحلیل داده‌ها به روش آماری مدل معادلات ساختاری و با استفاده از نرم‌افزارهای آماری spss-22 و amos-24 انجام شد. یافته‌ها: بر‌اساس نتایج این پژوهش، مدل پیشنهادی از برازش مطلوبی برخوردار بود (0.08=rmsea، 0.97=gfi= 0.98=cfi). به‌طورکلی نتایج نشان داد که تمام مسیرهای مستقیم معنادار شدند (0.01>p)؛ همچنین نتایج غیرمستقیم مدل پژوهش نشان داد که احساس تنهایی از راه میانجی‌گری خودبیگانگی تحصیلی اثر غیرمستقیم بر خودناتوان‌سازی تحصیلی دارد (0.01>p). نتیجه‌گیری: براساس یافته‌ها با تاکید بر روش‌های کاهش خودبیگانگی تحصیلی دانش‌آموزان و افزایش علاقه‌مندی به تحصیل از راه برگزاری کلاس‌های آموزشی، کارگاه‌ها و با انجام مشاوره‌های فردی و گروهی در سطح مدرسه می‌توان زمینه‌های کاهش احساس تنهایی و خودناتوان‌سازی را فراهم کرد.

developing a causal model of loneliness with academic self-handicapping in gifted female students' of the second high school: the mediation of academic alienation

objective: during the corona period, loneliness became a major problem for many of their families and adolescents, which led to them educational problems. the purpose of this study was to investigate the mediating role of academic alienation in the relationship between loneliness with academic self-handicapping of gifted students of gifted students during e-learning. method: the research method was correlation of the type structural equation modeling. the population of this study included all the population of this study includes all female high school students of farzanegan secondary school who were studying in the academic year 2020-2021. the statistical sample size was determined based on the rules of thumb kline equal to 170 people, which was done by available sampling method and online questionnaire. the instruments used in this study were university of california losangeles loneliness (ucla), academic alienation scale (aas) and self-handicapping scale (shs). data analysis was performed by the spss-22, and amos-24 software. results: the proposed model had good fit (rmsea = 0.08, gfi = 0.97, cfi = 0.98). all direct correlations were reported significant (p<0.01). moreover, indirect paths between loneliness and academic self-handicapping through the mediation of academic alienation were significant. conclusion: according to the findings, by emphasizing the methods of reducing students’ academic alienation and increasing their interest in education through educational classes, workshops and by conducting individual and group counseling at school level, it is possible to provide grounds for reducing the loneliness and academic self-handicapping.