واکاوی ‌تاثیر حس تعلق به مکان در مدارس استثنایی

هدف: تعلق مکانی به رابطه شاخص با یک فضای خاص اطلاق می‌شود. این حس یکی از عوامل اصلی تربیتی موثر در مدارس استثنایی است که توجه به چگونگی معماری مدرسه از اهمیت به‌سزایی برخوردار است و از اهداف اصلی پژوهش محسوب می‌شود. روش: پژوهش حاضر، به روش کمی ‌‌و کیفی، از نوع پیمایشی است و روش مدل‌یابی معادله‌های ساختاری برای بررسی ‌تاثیر ادراک حسی بر حس تعلق به مکان در مدارس استثنایی طراحی‌شده با الگوی ناتوانی در شهر زنجان استفاده شده است. یافته‌ها: یافته‌های پژوهش نتایج پرسشنامه به روش لیکرت نشان داد که حس بینایی و لامسه بیش‌ترین بار عاملی و اهمیت را نسبت به سایر حواس پنجگانه دارند. در بین عوامل حس تعلق به مکان نیز تعاملات اجتماعی از اهمیت بالاتری برای دانش‌آموزان، والدین و مربیان برخوردار است. نتایج نشان داد، دانش‌آموزان نیاز بیش‌تری به ارتباط‌گیری با جامعه و محیط اطراف مدرسه دارند تا با آرامش بیش‌تری محیط مدرسه را تحمل کنند، به‌صورتی‌که وجود پنجره‌ها در ابعاد مناسب و قابلیت رویت اطراف از اهمیت بالایی برخوردار است. همچنین تنوع در جنس، بافت، مصالح و کف‌سازی، ایجاد برجستگی و تو‌رفتگی در بدنه‌های مدرسه و تماس دست و بدن ‌تاثیر به‌سزایی در افزایش حس ادراکی دانش‌آموزان دارد. نتیجه‌گیری: یکی از عوامل اصلی تربیتی موثر در این مدارس توجه به شاخص‌های ادراک حسی و حس تعلق به مکان در طراحی آنها است که این امر باعث افزایش ایجاد انگیزه، شوق بازگشت به مدرسه و ماندن در آن برای دانش‌آموزان می‌شود.

analysis of the effect of sense of belonging to a place in exceptional schools

objective: spatial affiliation (belonging) refers to the relation of the index to a particular space. this sense is one of the main effective educational factors in exceptional schools; hence, attention to the architecture of these schools is very important and is one of the main goals of the present research. method: this survey research is based on quantitative-qualitative method. structural equation modeling method was used to investigate the effect of sensory perception on the sense of belonging to a place in exceptional schools designed with disability patterns in zanjan city, iran. results: the likert questionnaire results showed that the senses of sight and touch have the highest importance among the five senses. among the factors of sense of place, social interactions are more important for students, parents and educators. the results showed that students need to communicate more with the community and the environment around the school to tolerate the school environment more calmly; for this purpose, the presence of windows in appropriate dimensions and the ability to see around are very important. also diversity in material, texture, building materials and flooring, creating protrusions and indentations in the school structure and facade, and hand-body contact have a significant effect on increasing the students’ perceptual sense. conclusion: one of the main effective educational factors in the design of exceptional schools is to pay attention to the indicators of sensory perception and sense of belonging to a place, which would increase the motivation and desire to return to school and staying in it.