شناسایی عوامل موثر بر موفقیت برنامه های آموزش فراگیر

هدف: امروزه، آموزش فراگیر یکی از بارزترین و پر کشمکش‌ترین موضوعات پیش روی سیاست‌گذاران و متخصصان آموزشی در سراسر جهان است که موافقان و مخالفان زیادی دارد. این پژوهش با هدف شناسایی عوامل موثر بر موفقیت برنامه‌های آموزش فراگیر انجام گرفت. روش: به‌منظور واکاوی عمیق و شناسایی عوامل و نشانگرهای اثرگذار بر فراگیرسازی دانش‌آموزان، از رویکرد کیفی و روش گراندد تئوری استفاده شد. در این راستا با استفاده از روشی هدفمند و به‌کارگیری معیار اشباع نظری تلاش شد تا با استفاده از فن مصاحبه عمیق نیمه ساختاریافته، ادراک و تجربه 15 نفر از معلمان، کارشناسان و صاحبنظران آموزش فراگیرسازی به‌صورت ملاک محور بررسی عمیق شود. ابزار پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه‌های عمیق نیمه ساختاریافته اکتشافی بود. برای تحلیل داده‌ها،  در بخش کیفی از روش کُدگذاری اولیه، باز و محوری استفاده شد. یافته‌ها: پس از پیاده‌سازی مصاحبه‌ها و تحلیل عمیق داده‌ها، 284 نشانگر، 14 مقُوله و 7 طبقه اصلی که شامل «ویژگی‌های شخصیتی» الف. ویژگی شخصیتی معلم و ب. ویژگی شخصیتی دانش‌آموزان، «تخصص و صلاحیت حرفه‌ای معلم» دو مقوله الف. توسعه حرفه‌ای معلمان و ب.  تقویت مهارت‌های گروهی، «برنامه‌ریزی و استانداردسازی» الف. فرهنگ ساختاری و ب. برنامه‌ریزی عملکردی «فضا و امکانات آموزشی» الف. ساختار مدرسه و ب. ساختار کلاس، «اثرات روانشناختی مثبت و منفی فراگیرسازی» الف. مزایا و ب. معایب فراگیرسازی، «عوامل مربوط به خانواده» الف. سطح پایین کیفیت زندگی و ب. عملکرد ناقص خانواده و «عوامل مربوط به جامعه» الف. عوامل استرس‌زای محیطی و ب. گروه همسالان شناسایی شدند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش کیفی و شناسایی عوامل موثر در فراگیرسازی دانش‌آموزان دوره اول ابتدایی، می‌توان برنامه‌های جامعی برای اثربخشی بیشتر مدارس فراگیر‌سازی تدوین کرد.

identify the factors affecting the success of inclusive education programs

objective: today, inclusive education is one of the most prominent and controversial issues facing policymakers and education professionals around the world, with many proponents and opponents. the aim of this study was to identify the factors affecting the success of inclusive education programs. method: in order to conduct in-depth research and identify the factors and indicators affecting the inclusion of students, a qualitative approach and grounded theory method were used. in this regard, using a purposeful method and applying theoretical saturation criteria, an attempt was made to use the semi-structured in-depth interview technique to examine the perception and experience of 15 teachers, experts and experts in inclusive education as a criterion-based in-depth study. qualitative research tools were in-depth exploratory semi-structured interviews. for data analysis, in the qualitative part, the initial, open and axial coding method was used. results: after conducting interviews and in-depth data analysis, 284 indicators, 14 categories and 7 main categories, including personality traits a. teacher personality traits and b. students’ personality traits, teacher specialization and professional competence two categories a. professional development of teachers and b. strengthen team and group skills, planning and standardization a. structural culture and b. functional planning of space and educational facilities a. school structure and b. class structure, positive and negative psychological effects of pervasiveness a. benefits and b. disadvantages of pervasiveness, family factors a. low level of quality of life and b. improper family functioning and community factors a. environmental stressors and b. peer groups were identified. conclusion: according to the results of this qualitative research and identifying the effective factors in the inclusion of primary school students, comprehensive programs can be developed for the greater effectiveness of inclusive schools.