مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی (شناختی و فراشناختی) و آموزش مهارت‌های فراشناختی بر جهت‌گیری اهداف دانش‌آموزان 12-9 سال با نارسایی‌های ویژه در زمینه یادگیری

هدف: این پژوهش با هدف بررسی مقایسه اثربخشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی (شناختی و فراشناختی) و آموزش مهارت‌های فراشناختی بر جهت‌گیری اهداف دانش‌آموزان 12-9 ساله با نارسایی‌های ویژه در زمینه یادگیری در شهر قم انجام شد. روش: روش پژوهش از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری تعداد 150 نفر از دانش‌آموزان 9 تا 12 ساله نارساخوان ارجاع داده‌شده به مراکز درمان اختلال‌های یادگیری وابسته به آموزش‌و‌پرورش و مراکز مشاوره روان‌شناختی شهر قم در سال تحصیلی 97- 98 بودند و نمونه انتخاب‌شده به روش غیر‌تصادفی هدفمند و شامل 45 نفر در دو گروه آزمایشی آموزش راهبردهای خودتنظیمی شناختی و فراشناختی (15 نفر) و آموزش مهارت‌های فراشناختی (15 نفر) و گروه گواه (15 نفر) بود. گروه‌های آزمایش در 8 جلسه 90 دقیقه‌ای به‌صورت گروهی آموزش راهبردهای خودتنظیمی شناختی و فراشناختی و در 8 جلسه 45 دقیقه‌ای آموزش برنامه دانش و مهارت فراشناختی جاگر (2005) را دریافت کردند. در این پژوهش از پرسشنامه جهت‌گیری هدف الیوت و مک گریگور (2002) استفاده شد. تحلیل داده‌های آماری به‌وسیله آزمون تحلیل کوواریانس با اندازه‌های مکرر انجام شد. یافته‌ها: یافته‌ها نشان داد، ضمن معناداری اثر هر‌یک از روش‌های آموزش راهبردهای شناختی و فراشناختی و آموزش مهارت‌های فراشناختی در بهبود جهت‌گیری اهداف پیشرفت و مولفه‌های آن در مرحله پس‌آزمون، اثر آموزش‌ها در مرحله پیگیری نیز باقی مانده است. همچنین در مقایسه روش‌های آموزشی، در هر دو مرحله پس‌آزمون و پیگیری آموزش خودتنظیمی (راهبردهای شناختی و فراشناختی) اثربخش‌تر از آموزش مهارت‌های فراشناختی بوده است. نتیجه‌گیری: برای افزایش جهت‌گیری پیشرفت در دانش‌آموزان نارسا‌خوان می‌توان از آموزش راهبردهای خودتنظیمی شناختی و فراشناختی استفاده کرد.

Comparing the Effectiveness of Self-regulatory (cognitive and metacognitive) strategies and metacognitive skills on the Objective Orientation of 9-12 years old students with Specific Learning Disabilities.

Objective: The purpose of this research was comparing the effectiveness of selfregulatory (cognitive and metacognitive) strategies and metacognitive skills on the objective orientation of 912 years old students with specific learning disabilities. Method: The research method was quasi experimental with pretest posttest and followup with control group. The research population included 150 students 912 years old with Learning Disabilitie who were referred to the Learning Disabilities clinics in QOM City at the educational term (20192020). The sample group was 45 members in two experimental groups and one control group. The experimental groups were taught with regulation strategies in 8 sessions of 90 minutes and metacognitive skills by Joger (2000) in 8 sessions of 45 minutes. The questionnaires used were objective orientation, Elliott and MacGregor (2000). Result: The results were analysed by the repeated measurements ANCOVA. The findings showed that the effect of training cognitive and metacognitive strategies on the objective orientation in the two stages of posttest and followup was 67.9% and 32.1%, respectively. Conclusion: It is concluded that teaching regulation strategies is more effective than teaching metacognitive skills on improvement of the objective orientation in students with LD disabilities.