ارزشیابی کتاب درسی و راهنمای معلم زبان‌آموزی و جمله‌سازیِ دانش‌آموزان ناشنوا/کم‌شنوا

هدف: مقالۀ حاضر به ارزشیابی کتاب زبان آموزی و جمله سازی و کتاب راهنمای معلم دانش آموزان ناشنوا/کم‌شنوا می پردازد. این پژوهش رویکردی بازنگرانه به کتاب درسی دارد. روش: از آنجایی که مولفه های زبان و سطوح مختلف زبان مورد توجه است، می توان گفت که در پژوهش حاضر از منظر ساخت گرا به نقد و بررسی و واکاوی نقاط قوت و ضعف صوری و محتوایی کتاب های مورد بررسی و فرایند یاد دهی و یادگیری سواد آموزی پرداخته می شود. با توجه به موضوع و هدف، از رویکرد پژوهش ارزشیابی و از روش های پژوهش کمی و کیفی (پژوهشی توصیفی، گروه کانونی و تحلیل محتوا) استفاده شده است. ابزار پژوهش پرسش‌نامه های محقق ساخته است. برای گردآوری داده های مرتبط گروه های مختلفی در پژوهش حاضر به روش نمونه گیری غیرتصادفی هدفمند انتخاب شدند. ده متخصص از حوزه های شنوایی شناسی، طراحی و تدوین کتاب درسی و ارزشیابی از شهر تهران بررسی روایی و پایایی پرسشنامه را بر عهده داشتند؛ چهار معلم مجرب از استان تهران در مصاحبه متمرکز در گروه هم اندیش (ارزشیابی توصیفی) شرکت داشتند؛ هشتاد و دو نفر از دوازده استان پرسشنامه بستهپاسخ برای ارزیابی اجمالی کتاب درسی و راهنمای معلم (لیکرتی) را تکمیل کردند؛ بیست نفر از شش استان منتخب برای تکمیل پرسشنامه تفصیلی (درس به درس/ تحلیل محتوا) در این پژوهش شرکت کردند و به گویه های مختلف پرسشنامه پاسخ دادند و گزارش روزانه از تدریس خود را برای درس های منتخب ارائه کردند؛ شش نفر متخصص آموزش زبان، زبان شناسی، شنوایی شناسی، برنامه‌ریزی درسی، گرافیک و ویراستاری پرسشنامۀ متخصصان موضوعی و هنر (حاشیه نویسی) را تکمیل کردند؛ و در نهایت پرسشنامۀ بررسی اسنادی توسط پژوهشگر تکمیل شد. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: نتایج تحلیل کمی نشان می دهد که همبستگی میان نمره های ویژگی های ظاهری و محتوایی برابر با 0.80 بوده که با احتمال خطای کمتر از 0.01 معنا دار است. در نهایت، پاسخ های مختلف به گویه ها در قالب مولفه های مهم در زبان آموزی و جمله سازی فهرست می‌شود و نظرات در خصوص نقاط ضعف و قوت محتوایی و صوری جمع‌بندی و با نتایج پژوهش های پیشین در حوزۀ ارزشیابی کتاب های زبان فارسی مقایسه می شود.

An Evaluation of Language Learning and (Sentence) Writing Course Book and Teacher’s Guide for Hearing-Impaired Students

objective: The present study aimed to evaluate language learning and (sentence) writing course book and teacher rsquo;s guide for hearingimpaired first graders. A retrospective approach to the course materials was applied. Method: Since a variety of language features and levels are considered, the research seems to share a structuralist point of view for criticizing and analyzing formal and content strengths and limitations of the materials being evaluated as well as the literacy learning and teaching process. With regard to the subject matter and purpose of the study, an evaluation research approach was employed and different quantitative and qualitative (descriptive, focus group and content analysis) research techniques were used. A researchermade questionnaire for data collection was administered. Smaple groups were selected through a purposive nonrandom sampling. A group of ten experts in the field of audiology, curriculum planning and assessment from Tehran were responsible to check validity and reliability of the questionnaire; four experienced teachers from Tehran province were involved in the intensive interviewing in the focus group (a descriptive assessment); Eightytwo people from six selected provinces completed a closedended questionnaire for textbook and teacher rsquo;s guide (at a Likert scale); Twenty people from six selected provinces participated to complete a detailed questionnaire (lesson content analysis), they responded different items and provided their daily teaching reports for selected lessons; Six experts in language teaching, linguistics, audiology, curriculum planning, graphics and editing completed the questionnaire for subject and art experts (annotations); and finally, the researcher completed the documentary survey questionnaire. Results Conclusion: The results of quantitative analysis showed a correlation between scores of formal and content attributes by 0.80, which is significant with error probability values less than 0.01. At the end, various responses to the research items are listed as important features for language learning and (sentence) writing, and opinions about content and formal strengths and limitations are summarized and compared with findings of previous studies in the field of evaluation of Farsi teaching materials.