طراحی برنامه آموزش انعطاف‌پذیری شناختی و بررسی تاثیر آن بر کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان کم‌توان ذهنی

هدف: پژوهش حاضر با هدف طراحی برنامه آموزش انعطاف‌پذیری شناختی و بررسی تاثیر آن بر کاهش مشکلات رفتاری نوجوانان کم‌توان ذهنی انجام شد. روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون و گروه گواه بود. از بین 60 دانش‌آموز کم‌توان ذهنی 14 تا 18 ساله در شهرستان سرپل‌ذهاب، 24 دانش‌آموز به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. آزمودنی‌ها به‌ صورت تصادفی به دو گروه 12 نفری تقسیم شدند. گروه آزمایش، آموزش انعطاف‌پذیری شناختی را در 15 جلسه 45 دقیقه‌ای دریافت کردند درحالی‌که به گروه گواه این آموزش ارائه نشد. برای جمع‌آوری داده‌ها از نرم‌افزار آزمون ویسکانسین و پرسشنامه آخنباخ، فرم والدین و معلم استفاده شد. داده‌ها با استفاده از روش آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری در نرم‌افزار 21spss تجزیه‌ و تحلیل شدند. یافته‌ها: نتایج این مطالعه بیانگر تاثیر معنادار برنامه آموزش انعطاف‌پذیری شناختی بر کاهش مشکلات رفتاری در نوجوانان کم‌توان ذهنی بود. نتایج تحلیل کوواریانس چندمتغیری نشان می‌دهد که بین گروه آزمایش و گواه حداقل در یکی از متغیرهای وابسته در سطح کمتر از 0.001 تفاوت معنادار و بالاتر از حد شانس و تصادف وجود دارد که نشان از اثربخشی برنامه آموزش انعطاف‌پذیری شناختی حداقل در یکی از متغیرهای وابسته از دیدگاه والدین و معلم دارد. نتیجه‌گیری: با استفاده از آموزش انعطاف‌پذیری شناختی می‌توان مشکلات رفتاری را کاهش داد. بنابراین درمانگران با پیدا‌کردن فنونی برای افزایش انعطاف‌پذیری شناختی و آموزش آن به نوجوانان کم‌توان ذهنی می‌توانند افق تازه‌ای در برابر حل مشکلات رفتاری این گروه ایجاد کنند.

Designing a Cognitive Flexibility Training Program and Its Impact on Reducing Behavioral Problems in Intellectual Disability

Objective: The purpose of this study was to design a cognitive flexibility training program and its effect on reducing the behavioral problems of intellectual disability. Method: This was a quasiexperimental study with pretest, posttest and control group design. 24 students were selected from among 60 intellectual disability students aged 1418 years through available sampling method in Sarpolzahab City. Subjects were randomly divided in to two groups each including 12 members (one test group and one control group). The experimental group received cognitive flexibility training in 15 sessions (each session was 45 minutes) while the control group did not receive this training. For data collection, the Wisconsin test software and the CBCL questionnaire (parents and teachers forms) were used. Data were analyzed by SPSS21 Results: The results of multivariate analysis of covariance (MANCOVA) showed a significant effect of cognitive flexibility training program on reducing behavioral problems in intellectual disability adolescents. This result showsthat there is a significant difference between the experimental and control groups in at least one of the dependent variables in (P=0/001). Conclusion: Behavioral problems can be reduced by using cognitive flexibility training. Therefore, therapists can find new ways to solve behavioral problems by employing appropriate techniques to increase cognitive flexibility and educating the with. adolescences intellectual disability.