اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای بر شدت علایم کودکان مبتلا‌به اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی

هدف: امروزه درمان‌های زودهنگام و قطعی اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی به‌‌عنوان شایع‌ترین اختلال عصب-رشدی به دلیل اثرات مخرب تحولی آن، به سمت درمان‌های مبتنی براستفاده از فناوری‌های‌های رایانه‌ای گسترش پیدا کرده‌اند. بر همین اساس هدف پژوهش حاضر بررسی اثربخشی توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای بر شدت اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی بود. روش: پژوهش نیمه‌آزمایشی از نوع پیش‌آزمون، پس‌آزمون و پیگیری با گروه گواه بود. جامعه آماری شامل کلیه دانش‌آموزان مبتلا‌به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی مقطع ابتدایی شهرستان شیراز در زمستان سال 1397 بود که 32 دانش‌آموز مبتلا‌به صورت در دسترس به‌عنوان نمونه انتخاب شدند. پرسشنامه‌های کانرز والدینی و ویرایش چهارم مقیاس توانایی و مشکلات سوانسون، نولان و پلهام (sdq) به‌وسیله والدین و معلمان تکمیل شد. کودکان به دو گروه آزمایش و گواه تقسیم شدند و پیش‌آزمون به‌وسیله آزمون عملکرد پیوسته (cpt) درباره آنها انجام شد. گروه آزمایش توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای را به صورت سه بار در هفته و به مدت یک ماه و در مجموع 12 جلسه دریافت کردند. پس‌آزمون و پیگیری 45 روزه به‌وسیله والدین، معلمان و کودکان انجام شد. داده‌ها به کمک نرم‌افزار spss-24 و با استفاده از تحلیل واریانس با اندازه‌گیری تکراری تحلیل شد. یافته‌ها: نشان داد تفاوت معناداری در گروه آزمایش پس از اعمال مداخله در شدت علایم این اختلال نسبت به گروه گواه وجود دارد. همچنین توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای بر شاخص‌های تکانشگری، فزون‌کنشی، نشانه‌های هیجانی، مشکلات با همتایان و رفتار مطلوب اجتماعی این کودکان در پس‌آزمون و پیگیری 45 روزه تاثیر معنادار داشته و تنها در کاهش علایم بیماری‌های روانتنی این کودکان در هر دو مرحله تاثیر معنادار نداشته است. نتیجه‌گیری: می‌توان گفت توانبخشی شناختی مبتنی بر بازی‌های رایانه‌ای درمانی موثر و پایدار در درمان شدت اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی است.

The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation based on Computer Games on Symptom Severity of Children with Attention Deficit / Hyperactivity Disorder

Objective:Attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) is one of the most common neurodevelopmental disorders. Its destructive effects in most aspects of the life of children, especially in educational and studying fields, have required early and definitive treatment of the disorder. In recent years, various treatments have been proposed to control this disorder. The purpose of this study was to investigate the effectiveness of cognitive rehabilitation based on computer games on symptom severity of children with ADHD. Method: The statistical population consisted of students with ADHD who were studying in elementary school. The research design was a posttest pretest and followup with the control group. For this purpose, 32 students with ADHD were selected from primary schools in Shiraz in winter 2018 who were willing to cooperate. At first, Coners questionnaire and Fourth edition of Swanson, Nolan and Pellham Scales were completed by the parents and teachers. Then a pretest was conducted for all children participating in the study, which included a continuous performance test. The children were divided into two groups of experimental and control. The experimental group was computerbased cognitive rehabilitation and the control group was placed on the waiting list. Intervention was done three times a week for one month, in which all students received 12 sessions of treatment. After this period, all posttest children were taken. The followup session was performed after 45 days of the posttest session. The results were analyzed using the SPSS-24 software and repeated measures of variance analysis. After this period, all posttest children were taken. The followup session was performed after during 45 days of the posttest session. Results: There was a significant difference in the experimental group after intervention in the severity of symptoms of this disorder compared to the control group. Also the cognitive rehabilitation based on computer games had a meaningful effect on impulsivity, hyperactivity, and symptoms emotional problems, problems with their peers, and social desirable behavior of these children during 45day posttest and followup, and did not have a significant effect only on reducing the symptoms of mental illness in these two stages. Conclusion: It can be said that cognitive rehabilitation based on computer games is an effective and sustained therapeutic approach in the treatment of severity of ADHD.