پیش‌بینی سانحه‌پذیری کودکان بر‌اساس حساسیت به پاداش و تنبیه: نقش میانجی تکانشگری و نقص توجه

هدف: پژوهش حاضر با هدف پیش‌بینی سانحه‌پذیری بر‌اساس حساسیت به پاداش و تنبیه با نقش میانجی تکانشگری و نقص توجه در کودکان انجام گرفته است. روش: در این مطالعه همبستگی، از بین جامعه آماری دانش‌آموزان مقطع ابتدایی شهر تبریز در سال تحصیلی 97-98، تعداد 150 نفر دانش‌آموز به ‌صورت تصادفی خوشه‌ای چند‌مرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای استفاده‌شده در پژوهش آزمون خطرپذیری بادکنکی (bart)، پرسشنامه سنجش سوانح (miss) و آزمون عملکرد پیوسته (cpt) بود. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از تحلیل مسیر استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که اثر مستقیم حساسیت به پاداش بر سانحه‌پذیری ( b=0/27 ،p<0/01 ) و حساسیت به تنبیه بر سانحه‌پذیری ( p<0/01،b=0/25) به دست آمد. همچنین اثر مستقیم تکانشگری بر سانحه‌پذیری (p<0/01،b=0/42) و نقص توجه بر سانحه‌پذیری (p<0/01، b=0/39) به دست آمد. از سویی حساسیت به پاداش به‌طور غیر مستقیم و از راه متغیر میانجی تکانشگری با ضریب تاثیر 0/17 و نقص توجه با ضریب تاثیر 0/16 با سانحه‌پذیری رابطه مثبت و معنادار دارد. همچنین حساسیت به تنبیه به‌طور غیر مستقیم از راه متغیر میانجی تکانشگری با ضریب تاثیر14/ 0 - و نقص توجه با ضریب تاثیر 16 /0 -با سانحه‌پذیری رابطه منفی و معنادار دارد. نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان از پیش‌بینی سانحه‌پذیری از ویژگی‌های شخصیتی نظیر حساسیت به پاداش و تنبیه با میانجی‌گری تکانشگری و نقص توجه است که می‌تواند در راستای کاهش آسیب‌های کودکان در برنامه‌های پیشگیری و توانبخشی قرار گیرد.

Predicting the Accident Proneness Using Sensitivity to Reward and Sensitivity to Punishment with the Mediative Role of Impulsivity and Inattention Factors

Objective: The aim of this research was to study the prediction of accident proneness using sensitivity to reward and sensitivity to punishment with the meditative role of impulsivity and attention deficit. Methods: In this correlational study, all elementary students of Tabriz City in the 20182019 education year constituted the research population, of which 150 students were chosen as a sample using random multistage cluster sampling model. Data were collected using Minor Injury Severity Scale (MISS), Balloon Analogue Risk Task (BART), and Continuous Performance Test (CPT) tools. Path analysis was employed in order to analyze the data. Results: It was found that the direct effect of sensitivity to reward on accident proneness was ( beta; = 0.27, p <0.01) and sensitivity to punishment on accident proneness was ( beta; = 0.01, p <0.01). Also impulsivity on accident proneness was ( beta; = 0.42, p <0.01) and inattention on accident proneness was ( beta; = 0.39, p <0.01). In addition, sensitivity to reward indirectly had a positive and significant relationship with accident proneness with the mediator role of impulsivity with the impact factor of 0.17 , and inattention with the impact factor of 0.16 .Sensitivity to punishment indirectly had a negative and significant relationship with accident proneness with the mediator role of impulsivity (0.14) and attention deficit with the impact factor of (0.16). Conclusion: Accident proneness can be predicted by sensitivity to reward and punishment with the mediating role of impulsivity and inattention. This result can be applied in prediction and rehabilitation programs for reducing children rsquo;s injuries in the target group.