بررسی تاثیر پرتودهی روی ترکیبات فرار طبیعی نعناع خشک و مهاجرت کرده از بسته‌بندی به درون آن

مقدمه: سبزی‌های خشک نظیر نعناع معمولا بمنظور پیشگیری از آلودگی ثانویه و کاهش بار میکروبی به صورت از پیش بسته‌بندی شده پرتودهی می‌شوند. تحت تاثیر این فرایند، نوع و مقدار ترکیبات موثره فرار طبیعی محصول تغییر می‌کند و نیز در نتیجه واکنش‌های رادیولیز، یکسری یون‌ها، رادیکال‌های آزاد و مواد فرار با وزن مولکولی کم از ماده بسته‌بندی آزاد می‌شوند و به درون بسته مهاجرت و در محصول جذب می‌شوند.مواد و روش‌ها: سبزی خشک نعناع بصورت مخلوطی از نعناع معمولی و صحرایی در کیسه‌هایی از فیلم پلیمری سه لایه پلی پروپیلنی و تحت سه دز تشعشعی 8، 10 و 15 کیلوگری قرار داده شد. سپس تغییرات ایجاد شده در ترکیبات فرار طبیعی و آزاد شده از ماده بسته‌بندی توسط تکنیک تقطیر- استخراج جداسازی و با گاز کروماتوگرافی همراه با آشکارساز یونیزه کننده با شعله بررسی گردید.یافته‌ها: 59 نوع ترکیب مختلف شناسایی و در چهار گروه تفکیک شد: 1) ترکیبات فرار طبیعی نعناع نظیر (b-myrcene, sabinene) که در نتیجه پرتودهی بطور کامل از بین رفتند. 2) ترکیباتی از مواد طبیعی نعناع که مقدارشان با افزایش دز پرتودهی افزایش یافت (نظیر trans sabinene hydrate، cis-jasmone ). 3) ترکیبات فرار طبیعی که در دزهای پایین لطمه ندیده ولی در 15 کیلوگری از بین رفته اند و 4) ترکیبات شیمیایی فرار حاصل از ماده بسته‌بندی پلیمری (نظیر tert-butyl benzene) که به درون بسته مهاجرت کردند.نتیجه‌گیری: نتایج نشان داد که ترکیبات طبیعی موجود در نعناع معمولی، به پرتودهی حساس‌تر می‌باشند و بمنظور حفظ کیفیت و ایمنی سبزی‌های خشک بسته‌بندی و پرتو داده شده ضروری است از حداکثر دز 8 کیلوگری و گونه‌های مقاوم‌تر نظیر نعناع صحرایی بسته‌بندی شده در پلیمرهای مقاوم نظیر پلی اتیلن ترفتالات استفاده گردد.