بررسی اسیدهای چرب و ترکیب عضله ماهی سفید دریای خزر ( Rutilus Frisii ) در شرق و غرب مازندران در زمستان و بهار

مقدمه: ماهی سفید دریای خزر ( rutilus frisii ) از لحاظ مصرف اهمیت بالایی دارد. از آنجا که ترکیب بیوشیمیایی و اسیدهای چرب عضله ماهی می تواند متاثر از محل صید باشد، هدف از این پژوهش بررسی تغییرات ترکیب اسیدهای چرب و ترکیبات فیله ماهی سفید در دو ساحل شرق (ساری) و غرب (نوشهر) دریای خزر در فصول زمستان و بهار است. مواد و روشها: تعداد 6 قطعه از هر جنس ماهی سفید در شرق (ساری) و غرب (نوشهر) استان مازندارن در زمستان و بهار خریداری شد. اسیدهای چرب به روش ترانس آمیلیشن و با کمک کروماتوگرافی گازی شناسایی، و ترکیبات عضله با دستگاه سوکسله و روش های استاندارد تعیین شدند. یافته ها: اسیدهای چرب استئاریک اسید، اولئیک اسید و dha در ماهی نر ساری در زمستان با تفاوت معناداری نسبت به سایر اسیدهای چرب، بیشترین بودند( p<0/05). مجموع اسیدهای چرب در ماهیان سفید نر و ماده نوشهر و ماهیان نر ساری در بهار به طور چشمگیری کمتر از بقیه موارد برآورد شد و ماهیان سفید نر و ماده نوشهر در زمستان حاوی مقادیر نسبتا بالاتری از کل اسیدهای چرب بودند. حداکثر مقادیر dha در هردو جنس، هر دو فصل و هر دو منطقه بیشتر از epa برآورد گردید. درصدهای sfa در هر دو جنس و منطقه در زمستان بالاتر از بهار بودند در حالی که pufa در هر دو جنس و منطقه درصدهای بالاتری در بهار نسبت به زمستان داشتند. درصد کل ω-3 ها در نمونه های زمستان نوشهر ( 12/ 41% ) بالاتر از ساری( 91 / 30% )، و در نمونه های بهار ساری (27 / 55%) بیشتر از نوشهر( 29 / 17% ) بود. کمترین نسبت مجموع نسبت ω-3/ω-6 در ماهیان سفید ماده ساری ( 12 / 3 ) در زمستان و نر نوشهر( 23 / 3) در بهار بدست آمد. بیشترین نسبت pufa/sfa در ماهیان سفید ماده ساری( 9 / 1 )و ماده نوشهر ( 74 / 0) به ترتیب در بهار و زمستان برآورد گردید. ترکیبات بیوشیمیایی عضله ماهیان نر و ماده در دو فصل و منطقه مختلف تفاوت معنی داری نداشتند (p>0/05). نتیجه گیری: ماهیان صید شده در زمستان اسیدهای چرب (مخصوصاً dha و epa)بیشتری در عضله داشتند و بنابراین برای مصارف انسانی دارای اهمیت بیشتری هستند. دو منطقه، دو فصل، و دو جنس مختلف بر پروفایل اسیدهای چرب ماهیان سفید دریای خزر اثرات بارزی دارند.