زمان پریشی در تدوین تاریخ فلسفه
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
گل پرور روزبهانی مهدی
|
|
منبع
|
فلسفه - 1395 - دوره : 44 - شماره : 2 - صفحه:103 -121
|
|
|
|
|
چکیده
|
زمان‌پریشی (آناکرونیسم) در روایت تاریخی یعنی دستکاری در ترتیب اجزای داستان، و پس‌وپیش‌کردن آن. سوال محوری این مقاله آن است که آیا احتراز از زمان‌پریشی در روایت تاریخ فلسفه مطلوب یا حتی ممکن است؟ برخی روش‌شناسان تاریخ‌نگاری مانند کوئنتین اسکینر و همچنین فیلسوفانی مانند مرتضی مطهری زمان‌پریشی را خطا انگاشته‌اند. مبنای نظری این نگرش در قالب «اصل دسترس‌پذیری» صورتبندی شده که بکارگیری هرگونه منابع معرفتی را که در دوره مورد بررسی در دسترس نبوده‌اند منع می‌کند. بر این اساس چگونگی تاریخ‌نگاری مساله‌محور فلسفه و حتی امکان‌پذیری آن دچار چالش می‌گردد. در مقابل برخی اندیشمندان دیگر گونه‌هایی از زمان‌پریشی را در روایت تاریخی مطلوب یا حتی ناگزیر دانسته‌اند. آرتور دانتو با معرفی «جملات روایی» و احد فرامرز قراملکی با تعریف مطالعه تاریخی به «شناخت سَلَف در پرتو خَلَف» از این دسته‌اند. این مقاله به تقریر دیدگاه طرفین، مبانی نظری و اشکالات وارد بر هریک پرداخته و پاسخ آن سوال را به اتخاذ موضع تاریخ شناسانه احاله می‌دهد.
|
|
کلیدواژه
|
زمان پریشی، تاریخ فلسفه، تاریخ نگاری فلسفه، اصل دسترس پذیری، کوئنتین اسکینر، تاریخ نگاری مساله محور
|
|
آدرس
|
دانشگاه قم, گروه فلسفه, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
tahzib@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|