گزاره‌های وجودی از دیدگاه کانت و صدرالمتالهین

هدف این مقاله بررسی گزاره‌های وجودی از دیدگاه کانت و صدرالمتالهین است. این بحث تطبیقی، هم با نحوه تقسیم قضایا توسط این دو فیلسوف پیوند خورده است و هم با تفسیری که از مفهوم وجود ارایه می‌دهند. کانت پس از تقسیم احکام به تحلیلی و ترکیبی و در پی تشریح ویژگی‌های این دو نوع حکم، نتیجه می‌گیرد که گزاره‌های وجودی نه تحلیلی است و نه ترکیبی. در باور کانت، مفهوم وجود که در گزاره‌های وجودی به ظاهر محمول واقع شده است محمول حقیقی نیست و صرفاً به لحاظ منطقی می‌توان آن را محمول نامید. پس وجود تنها نقش رابط حکم در قضایا را ایفا می‌کند. اما صدرالمتالهین به دنبال تقسیم قضایا به حمل‌های اولی ذاتی و شایع صناعی، گزاره‌های وجودی را یکی از اقسام حمل‌های شایع صناعی به شمار می‌آورد. او برخلاف کانت، نه تنها به وجود محمولی معتقد است، بلکه این مفهوم در فلسفه صدرایی نقشی بنیادین ایفا می‌کند. مقاله پیش رو، ضمن تشریح دیدگاه کانت و صدرالمتالهین در باب گزاره‌های وجودی و ارایه بحثی تطبیقی پیرامون چگونگی تقسیم قضایا توسط این دو فیلسوف، بررسی نقادانه موضع کانت در قبال وجود محمولی و گزاره‌های وجودی را به عهده گرفته است.