درنگی در تفکر وجودی شاعرانه از منظر هایدگر متاخر

هایدگر در مطالعات فلسفی خود رویکرد جدیدی به تفکر می‏‌گشاید که متفاوت با تفکر متافیزیکی است و از آن با عنوان عام تفکر وجودییاد می‌‏کند. آدمی در چنین تفکری، باید گشوده به روی حقیقت هستی باشد و به ندای آن گوش بسپارد. هایدگر متقدم از راه پدیدارشناسیدازاین سعی در تقرب به معنای هستی دارد، درحالی که در اندیشۀ متاخر، وی بر شاعرانگی تفکر و حوالت تاریخی وجود، تاکید می‏‌ورزد. هایدگر بر این باور است که تفکر وجودی، تفکری برآمده از هستی و دربارۀ آن است. سرچشمه و متعلق این تفکر خود هستی است؛ هستی به‌مثابه رویداد که تفکر انسان را از آنِ خود می‌‏کند. رویداد خصلتی تاریخی دارد، به این معنی که هستی در ادوار مختلف تاریخ خود، جلوه‌‏های گوناگونی دارد و خود را به انحای مختلفی اظهار می‌‏دارد. این اظهار، همان موهبت هستی است. پس تفکر باید پذیرا و منتظر موهبت هستی باشد. این موهبت خود را در زبان و شعر می‏‌نمایاند که شرط ظهور و آشکار شدن هستی موجودات است. شعر به‌‏مثابه روشن‏‌ترین پدیدار زبان اصیل، سروده شدن حقیقت را امکان‏‌پذیر می‏‌کند با خصلت یادآوری و نامیدن، گشاینده مجلایی برای ظهور حقیقت هستی می‏شود و این شاعر و متفکر است که باید از این ظهور پاسداری کند. ازاین‏‌رو تفکر وجودی با ذات شعر یکی است. با وجود بصیرت ویژه‏‌ای که تفکر وجودی هایدگر به‌مثابه راهی برای تعمق در هستی برای ما گشوده است، پرسش‌‏ها و ابهاماتی به رهیافت وی به نظر می‏‌رسد، از جمله: شائبۀ محدود کردن حقیقت هستی به افق زمان، ابهام دربارۀ ثبات یا تجدد هستی و نهایتاً کمرنگ شدن نقش اراده و اختیار انسانی و تن دادن به گونه‌‏ای از جبر و دترمینیسم. نوشتار حاضر در صدد است با روش توصیفی- تحلیلی نخست بنیاد تفکر وجودیمتاخر هایدگر و مختصات آن را تحلیل کند و سپس با رویکردی انتقادی، رهیافتِ هایدگر را مورد نقد و بررسی قرار دهد.

delay in poetic existential thinking from the point of view of late heidegger

in his philosophical studies, heidegger opens a new approach to thinking, which is different from metaphysical thinking, and he refers to it as existential thinking. according to him, existential thinking is a thinking arising from existence and about it, and the source of that existence is as an event. the event itself, as a historical description, is actually a gift of existence in the ages, and thought must be receptive to it. this gift shows itself in poetry; because language is a condition for the emergence and revelation of the existence of beings. poetry opens a magazine for the emergence of the truth of existence, and it is the poet and thinker who must protect this emergence. therefore, existential thinking is the same as the essence of poetry, despite the special insight that heidegger’s existential thinking is a way to meditate on existence. it is open to us, there seem to be ambiguities and criticisms of his approach, including the suspicion of limiting the truth of existence to the horizon of time, ambiguity about the stability or modernity of existence, the possibility of any tasteful perception of existence without rational criteria, and finally, the diminution of the role of will and human free will and submission to a type of predestination and determinism. in this article, we intend to first analyze heidegger’s late existential thought foundation and its coordinates with descriptive-analytical method and then criticize heidegger’s approach with a critical approach.