ردپای برگسون در تفسیر هایدگر از زمان

در ابتدای کتاب وجود زمان نام برگسون در کنار نام ارسطو آمده است، جایی که هایدگر سعی دارد مفهوم حیث زمانی را از زمان سنتی مورد استفاده در فلسفه تمایز دهد. حال سوال اینجاست که پس از اشارۀ هایدگر به نام ارسطو، چرا نام برگسون به میان می‌آید؟ اگر منظور آخرین فیلسوف است چرا هوسرل را نام نمی‌برد که استاد خود هایدگر بود و سخنرانی‌اش با عنوان زمان-آگاهی قرار بود تحت نظارت هایدگر به چاپ برسد؟ چرا نامی از هگل به میان نمی‌آید که تفسیرش از زمان در فصل ماقبل آخر وجود و زمان، موضوع بحث هایدگر قرار می‌گیرد؟ چرا نامی از دیلتای نیست که موضوعات تفکرش در زمینۀ زمان قبل از نوشتن کتاب وجود و زمان موردتوجه هایدگر بود؟ البته هایدگر در انتهای بخش دوم وجود و زمان و در قالب یک پانوشت بار دیگر به نام برگسون اشاره و ادعا می‌کند که تنها قصدش، تمایز قائل شدن میان نظر خودش در باب «زمان» با برگسون است، هرچند اخیراً توسط علاقۀ روزافزون به مکتب برگسونی و تاثیر او بر فلسفۀ قرن بیستم به دلیل تاثیر او بر ژیل دلوز تحقیقات پژوهشگران نشان از وامداری هایدگر از فلسفۀ برگسون دارد. دامنۀ این تحقیقات گرچه به مسئلۀ تاثیر برگسون بر پدیدارشناسی و هایدگر هم کشیده شده اما برخی پرسش‌ها هنوز بی‌پاسخ هستند که این مقاله سعی در پاسخ به آنها را دارد.

bergson’s footsteps in heidegger’s interpretation of time

at the beginning of being and time, bergson’s name comes alongside aristotle’s name when heidegger tried to distinguish the concept of temporality from traditional time. now, the question is why after aristotle, the name of bergson comes? if he meant to name the last philosopher, why didn’t he mention husserl, who was heidegger’s professor and was supposed to have a lecture about time-consciousness? why not hegel, whose interpretation of the concept of time is the subject of the penultimate chapter in being and time? why not dilthey, whose thoughts are the focus of heidegger’s most critical early investigations of time? however, in the footnote near the end of being and time, heidegger admits that he only wanted to distinguish his thoughts from bergson about the concept of time. but our investigations show something different. it shows that heidegger used bergson’s concept of time to build his theory in being and time. although, recently, researchers gave a great interest to bergson’s work and his influences on gilles deleuze’s philosophy, but the questions about bergson’s influence on phenomenology and heidegger’s philosophy had been unanswered. the increasing attention of scholars toward these questions is promising, but not enough. this article tries to answer some of these questions.