دیدگاه نوصدرائیان معاصر دربارۀ سازگاری نظریۀ «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریۀ «ترکیب جسم از اجزاء»

در این مقاله، دیدگاه نوصدرائیان معاصر دربارۀ سازگاری نظریۀ «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریۀ «ترکیب جسم از اجزاء» را بررسی می نماییم. برای این منظور، در مقدمه، با اشاره به اینکه یونان خاستگاه مبحث ماده و صورت است و ارسطو، جسم را مرکب از ماده و صورت می داند؛ دیدگاه ذی‌مقراطیس، که جسم را مرکب از اجزاء غیر قابل تجزیه می داند، را بیان می کنیم. در ادامه، دیدگاه ابن سینا، ملاصدرا و هادی سبزواری را، که ترکیب جسم از اجزاء را اِبطال می نمایند، ذکر می کنیم و پس از آن به بیان نظر نوصدرائیان معاصری چون عبدالله جوادی آملی، سیدمحمد حسین طباطبایی، مرتضی مطهری و محمد تقی مصباح یزدی در این باره می پردازیم و تفاوت آراء آنها نسبت به  بسیاری از فلاسفه پیشین و علل این اختلاف رویکرد را روشن می سازیم و سپس در جمع بندی آراء، سازگاری نظریۀ «ترکیب جسم از ماده و صورت» با نظریۀ «ترکیب جسم از اجزاء» را از منظر نوصدرائیان معاصر نتیجه می گیریم. این مطلب، گوشه ای از تطوّر مباحث مرتبط با ماده و صورت در فلسفه اسلامی و تکامل تدریجی آن و گشوده شدن افق های تازه در تحلیل مسائل را نشان می دهد و از دست آوردهای فلسفی معاصر محسوب می شود.

Study of the Viewpoint of Contemporary Neo-Sadraists on the Compatibility of the Theory “Body Composed of Matter and Form” with the Theory “Body Composed of Parts”

In this article, the view of contemporary NeoSadraists on the compatibility of the theory “Body composed of matter and form” with the theory “Body composed of parts” is studied. For this purpose, in the introduction, by pointing out that Greece is the origin of the issue of matter and form, and that Aristotle considers the body to be composed of matter and form, we express the view of Democritus, who considers the body to be composed of indivisible components. Further, we mention the views of Avicenna, Mulla Sadra, and Hadi Sabzevari, who refute the composition of the body from the parts, and then we will express the views of contemporary NeoSadraists such as Abdollah Javadi Amoli, Seyyed Mohammad Hossein Tabatabaei, Morteza Motahhari and Mohammad Taghi Mesbah Yazdi in this regard and clarify the differences between their views and those of previous philosophers and then, as the opinions are summarized, we conclude the compatibility of the theory “Body composed of matter and form” with the theory “Body composed of parts” from the perspective of contemporary NeoSadraists. This article indicates the development of the issues related to matter and form in Islamic philosophy and its gradual evolution and the opening of new horizons in the analysis of issues and is considered a contemporary philosophical achievement.