رویکردی معرفت‌شناختی به مسئلۀ این‌همانی شخصی از دیدگاه هیوم

تلقی هیوم از جوهر نفسانی و این‌همانی شخصی حاصل ادعای تجربه گرایانۀ او مبنی بر ابتنای تصورات بر انطباعات و رویکرد توده ای او به ماهیت ذهن است. او بر همین اساس، وجود ذهن یا نفس را به‌عنوان حامل و موضوع ادراکات، مشکوک اعلام می کند و در نتیجه با مسئلۀ ملاک این‌همانی شخصی مواجه می شود. او ملاک استمرار آگاهی و آگاهی از گذشته را که مبتنی بر اعتقاد به جوهر نفسانی است در ایجاد تصور این‌همانی شخصی ناکافی می داند و مورد انتقاد قرار می دهد؛ اما در عین حال قائل است به اینکه آگاهی از گذشته و حافظه به‌عنوان نگهدارندۀ ادراکات گذشته به واسطۀ نسبت های شباهت و علیت، عمل قوۀ تخیل را در درک و فرض و کشف این‌همانی شخصی تسهیل می کنند. او سرانجام ادعا می کند که این‌همانی شخصی جعلِ قوۀ تخیل و اثبات‌ناپذیر و بدون ملاک است. آنچه در مورد رویکرد هیوم به مسئلۀ این‌همانی شخصی اهمیت دارد، این است که این رویکرد عمدتاً معرفت‌شناختی است نه هستی شناختی؛ و این امر با نظر به مبانی تجربه گرایانه و تصریحات او واضح به نظر می‌رسد، اما کمتر مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله سعی شده از منظری معرفت شناختی به دیدگاه او بنگریم و نشان دهیم که هیوم را نمی‌توان به‌سادگی منکر این‌همانی شخصی به معنای هستی شناختی دانست؛ زیرا طبق مبانی او اصولاً امکان بحث هستی شناختی دربارۀ این‌همانی شخصی وجود ندارد.

Personal Identity in Hume: An Epistemological Approach

Hume’s view of spiritual substance and personal identity follows from his empiricist thesis concerning dependence of ideas on impressions, and his bundle theory of mind. Accordingly, he casts doubt upon the existence of mind or soul, traditionally regarded as the substratum or the bearer of perceptions; and consequently he faces with the problem of personal identity. He draws criticism at the criterion of the continuity of consciousness and the consciousness of the past based on belief in spiritual substance as inadequate in producing the concept of personal identity. Yet, he maintains that the consciousness of the past and memory as the faculty of preserving the past perceptions facilitates the action of imagination to assume, perceive and discover the personal identity through relations of resemblance and causality. In the same vein, he claims that the personal identity is nothing more than the fiction of imagination, it is indemonstrable and has no criteria. What is significant about Hume’s approach to the problem of personal identity is that the approach is mainly epistemological rather than metaphysical. With respect to his empiricist approach and some of his assertions, this seems to be clear; however, it often remains unnoticed. This paper is an attempt to look at Hume’s view of personal identity from an epistemological viewpoint and show that he cannot be regarded as denying personal identity in the ontological terms; because according to his fundamental ideas, there are no possibilities for ontological discussion about personal identity.