|
|
|
|
اصل‌های برهان و ملکۀ نوس تاملی در باب ادراک کلیات نزد ارسطو با نظر به کتاب تحلیلات ثانوی 2.19
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
انصاری نجف آبادی زینب ,حسینی بهشتی محمدرضا
|
|
منبع
|
فلسفه - 1396 - دوره : 45 - شماره : 2 - صفحه:1 -22
|
|
چکیده
|
ارسطو پس از سامان یک نظام برهانی در تحلیلات ثانوی، کتاب را با پرسش از مبادی برهان به پایان می‌برد که سلسله‌وار به اصل‌هایی می‌رسند که نخستین و ضروری‌اند و نمی‌توان آنها را دیگر از راه استدلال برهانی شناخت. آنها گزاره‌هایی هستند که بر محور یک مفهوم کلی استوار شده‌اند و ضرورتشان از آن روست که محمول از دل خودِ این مفهوم برآمده است. از این رو، ادراک مبادی برهان روی دیگر ادراک کلی‌هاست. اما این اصل‌ها چگونه شناخته می‌شوند و کدام ملکۀ شناخت آنها را به ما می‌شناساند؟ به عبارتی، کل دستگاه برهانی ما بر چه بنیانی استوار است؟ ارسطو مسیر قوام کلی‌ها در نفس را روایت می‌کند و بالاترین مرتبۀ آن را «نوس» می‌خواند که همان ملکۀ شناخت اصل‌ها است. اما پیچیدگی سخن او به تفسیرهای متعارضی از نوس دامن زده است. این مقاله ضمن ترسیم زمینۀ طرح پرسش از نوس در کتاب تحلیلات ثانوی می‌کوشد به شرح و نقد این تفاسیر بپردازد تا جایی که روشن می‌شود اعتبار این تفسیرها با مسئلۀ «نوس پوئتیکوس» یا اصطلاحاً «عقل فعال» گره خورده است و تامل در روایت ارسطو از عقل فعال زمینه‌ای فراهم می‌کند که مشابهت جدی این تفاسیر و نه اختلاف بنیادین آنها برجسته گردد
|
|
کلیدواژه
|
ارسطو، نوس، تفسیر شهودگرایانه، تفسیر تبیین‌گرایانه، تفسیر سقراطی، عقل فعال
|
|
آدرس
|
دانشگاه تهران, ایران, دانشگاه تهران, گروه فلسفه, ایران
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Principles of Demonstration and the State of Nous: Knowledge of universals in Aristotle’s Posterior Analytics II,19
|
|
|
|
|
Authors
|
Ansary Najafabady Zeinab ,Hosseini Beheshti Seyed Mohammadreza
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|