تاثیر انتخاب تابع درستنمایی در تخمین عدم قطعیت مدل شبیه سازی سیلاب hec-hms با استفاده از الگوریتم مونت کارلو زنجیر مارکوف

در تحقیق حاضر از الگوریتم dream_(zs) (از الگوریتم‌های مبتنی بر مونت کارلو زنجیره مارکوف) به‌منظور بررسی عدم قطعیت پارامترهای مدل هیدرولوژیکی hec-hms در حوزه‌ آبخیز تمر به مساحت 1530کیلومتر‌مربع واقع در استان گلستان استفاده شد. از سه رویداد برای واسنجی و یک رویداد در اعتباریابی استفاده گردید و تعداد 24 پارامتر واسنجی برای کل حوزه درنظر گرفته شد. همچنین تاثیر 5 تابع درستنمایی بر روی نتایج روش dream_(zs) ارزیابی گردید. توابع درستنمایی l1 تا l3 به‌عنوان توابع درستنمایی غیرصریح (informal) و توابع درستنمایی l4 و l5 به عنوان توابع درستنمایی صریح (formal) در نظر گرفته شدند. تابع درستنمایی l1، راندمان ناش ساتکلیف (ns) می‌باشد. l2، حداقل میانگین مربعات خطا است. تابع درستنماییl3، از واریانس خطای تخمین مدل استفاده می‌کند. تابع درستنمایی l4، ارتباط بین برازش حداقل مربعات استاندارد (sls) و استنباط بیزی را مشخص می‌کند. در تابع درستنمایی l5، وابستگی پیاپی خطاهای باقی‌مانده با استفاده از مدل خودرگرسیون مرتبه اول باقی‌مانده‌های خطا (ar) محاسبه می‌شود. نتایج نشان داد که حساسیت پارامترها وابسته به انتخاب تابع درستنمایی بوده و حساسیت همه پارامترها در برابر توابع مختلف درستنمایی یکسان نیستند. بیشتر پارامترها توسط تابع درستنمایی l4 و l5 بهتر تعیین شده و حساسیت بالایی را به عملکرد مدل نشان دادند. مقدار فاکتور p عدم قطعیت کل نشان داد که 75 تا 100 درصد مشاهدات دربازه‌های عدم اطمینان 95% پیش‌بینی مدل قرار می گیرد. نتایج بررسی معیارهای ارزیابی عدم قطعیت شامل فاکتورp، فاکتور r (ضخامت نسبی محدوده اطمینان 95درصد)، جذر میانگین مربعات خطا (rmse)، معیارهای کلینگ گوپتا (kge) و ناش -ساتکلیف (ns) نشان داد که عملکرد dream_(zs) باتوابع درستنمایی l4 و l5 بهتر از توابع دیگر درستنمایی است.