واسنجی و ارزش گذاری اقتصادی خدمت بوم سازگان آبدهی در حوضه های آبخیز مرز شرقی کشور

آبدهی یک شاخص کلیدی عملکرد و خدمت بوم سازگان با ارزشی است که مستقیماً بر توسعه پایدار اقتصاد، رفاه انسان و بوم سازگان حوضه تاثیر می‌گذارد. با استفاده از مدل ارزش یکپارچه خدمات محیط زیستی (invest)، تغییرات آبدهی در 10 حوضه آبخیز واقع در مرز شرقی کشور (استان خراسان جنوبی) تحت تاثیر تغییرات کاربری اراضی و پوشش سرزمین شبیه‌ سازی شد. مدل با استفاده از داده‌ های طولانی مدت دبی در ایستگاه ‌های افین، خونیک علیا، منصورآباد، گزیک و آهنگران واسنجی شد. همچنین، ارزش اقتصادی خدمت تولید آب در هر کدام از کاربری اراضی/پوشش‌‎های مختلف سرزمین محاسبه شد. نتایج، بیشترین حجم آبدهی را حوضه آبخیز اسفدان با میزان 8126129 مترمکعب و کمترین را حوضه نمکزار خواف با میزان 185590 مترمکعب نشان داد. میزان آبدهی در کل منطقه مورد مطالعه 14836168 مترمکعب بدست آمد. بیشترین میزان تولید آبدهی در کاربری مرتع متراکم و نیمه ‌متراکم با بیش از 12 میلیون و 430 هزار مترمکعب و پس از آن در کاربری مرتع تنک با بیش از 1 میلیون و 990 هزار مترمکعب قرار داشت. آبدهی از جنوب ‌شرق به شمال غرب در حوضه ‌های آبخیز منطقه موردمطالعه افزایش می ‌یابد. ارزش کل اقتصادی تولید آب در حوضه آبخیز مرزی شرقی معادل 16115806/5 میلیون ریال بدست آمد. نمایش فضایی توزیع ارزش‌های اقتصادی اکوسیستم که در این پژوهش از طریق کمی ‌سازی، نقشه‌ سازی و ارزش‌ گذاری خدمات بوم سازگان انجام شد می ‌تواند به‌ عنوان ابزارهای مهم و قابل اعتماد برای مدیریت سرمایه‌ های طبیعی و سیاست‌گذاری استفاده شود.

calibration and economic evaluation of the water yield ecosystem services in basins by the eastern border of the country

water yield is a key indicator of the performance and valuable service of the ecosystem that directly affects the sustainable development of the economy, human well-being, and ecosystems of a basin. using the integrated valuation of ecosystem services and tradeoffs model (invest), water yield changes were simulated in 10 basins by the eastern border in south khorasan province under the influence of land use/land cover changes. the model was calibrated using the long-term data of flow at efin, khonik olia, mansourabad, gezik, and ahangaran stations. also, the economic value of water yield service was calculated in each of the different land uses/land covers. the results showed the highest and the lowest volume of produced water respectively in esfadan basin with 8,126,129 cubic meters and in namakzar-khaf basin with 185,590 cubic meters. the amount of water yield in the whole studied area was 14,836,168 cubic meters. in terms of the land use/land cover, the highest amount of water yield was obtained in lands with dense and semi-dense range with more than 12,430,000 cubic meters followed by the lands with sparse range with more than 1,990,000 cubic meters. the total economic value of the water yield in the eastern border basins was equal to 16,115,806.5 million rials. the spatial distribution of economic values of the ecosystem, which was carried out in this research through quantification, mapping and valuation, of ecosystem services, can be used as an important and reliable tool for natural capital management and policy making.