توسعه مدل های ورشکستگی غیرقطعی جهت برداشت عادلانه آب زیرزمینی دشت دامغان

در دهه های گذشته رشد روزافزون جمعیت، سپس افزایش تقاضای آب موجب برداشت بیش از حد آب به ویژه از منابع آب زیرزمینی شده است. کمبود آب به همراه عدم مدیریت مناسب آن باعث ایجاد مشکلات و اختلافات بین ذینفعان می شود که در اکثر این تنش‌­ها، اغلب موارد مقدار نیاز و تقاضای آب ذینفعان یک حوضه آبریز از میزان آب در دسترس بیشتر است. لذا مدیریت آب زیرزمینی و برداشت ها باید طوری باشد که علاوه بر رفع نیاز مصرف کنندگان به صورت عادلانه، پایداری آبخوان نیز مورد توجه قرار گیرد. به همین منظور از نظریه ورشکستگی که یکی از رویکردهای تئوری بازی همکارانه است، جهت تخصیص آب بین ذینفعان استفاده شده است. روش­های ورشکستگی شامل ورشکستگی نسبی (p)، ورشکستگی مقید به سود یکسان (cea)، ورشکستگی مقید به ضرر یکسان (cel)، تالمود (tal)، پینایل (pin) و ورشکستگی نسبی تعدیل شده (ap) است. منطقه مورد مطالعه دشت دامغان در استان سمنان است. نیاز آبی سالانه این منطقه حدود 110 میلیون متر مکعب و برداشت سالانه آب از سفره آب زیرزمینی حدود 87 میلیون متر مکعب است. در این مطالعه 10 ذینفع از بخش­های کشاورزی، صنعتی و شرب درنظر گرفته شده است. نتایج بدست آمده توسط شاخص‌­های ارزیابی اکثریت آرا، پایداری در رفتار و تراز آب زیرزمینی با درنظر گرفتن عدم قطعیت و ادغام شاخص های قبل به عنوان نوآوری مقاله، بررسی شده است. طبق نتایج بدست آمده روش cel با پایداری در رفتار (سطح رضایت) یکسان در بین ذینفعان، تراز آب زیرزمینی بالا و بالاترین شاخص β بهترین روش انتخاب می شود. در نهایت استفاده از این روش به تعدیل منصفانه پروانه‌­های برداشت آب زیرزمینی دشت دامغان کمک می‌­کند.

developing uncertain bankruptcy models for fair extraction of underground water in damghan plain iran

in recent decades, increasing population and the consequent intensified water demand have led to exploitation of groundwater resources. lack of water along with improper management raise conflicts between its stakeholders in most of which often the amount of water demand by the stakeholders exceeds the amount of available water. therefore, the management of underground water and withdrawals should be such that in addition to meeting the needs of consumers in a fair manner, it takes into account the stability of the aquifer. for this purpose, bankruptcy theory, which is one of the cooperative game theory approaches, has been used to allocate water among the stakeholders. bankruptcy methods include proportional bankruptcy (p), constrained equal award bankruptcy (cea), constrained equal loss bankruptcy (cel), talmud (tal), piniles (pin), and adjusted proportional bankruptcy (ap). the study area for this research is damghan plain at the semnan province. the annual water requirement of this region is about 110 million cubic meters and the annual water withdrawal from the aquifer is about 87 million cubic meters. in this study, 10 stakeholder regions from the agriculture, urban and industry sections are considered. the results obtained from bankruptcy proceedings have been valuated by the indicators of majority voting, stability in behavior, and groundwater level taking into account uncertainty, and the integration of previous indicators. according to the results, the cel method is selected as the best method with stability in the same behavior (level of satisfaction) among stakeholders, higher groundwater level and the highest β index.