تعیین سهم نسبی مولفه های تشکیل‌دهنده رواناب سالانه به کمک مدل ردیابی آب و توابع زمان پیمایش: مطالعه موردی حوضه آبریز گدارچای واقع در جنوب غرب دریاچه ارومیه

تعیین سهم هر یک از فرایندهای موثر در تشکیل جریان رودخانه، نقش مهمی در تدقیق شبیه‌ سازی این فرایندها در مدل ‌سازی هیدرولوژیکی حوضه آبریز دارد. اگرچه بیلان آب دید کلی از تغییرات حجمی مولفه‌ های تشکیل‌دهنده آن به‌دست می‌ دهد، منشایابی شارهای خروجی از حوضه و تغییرات زمانی آنها نیازمند بکارگیری رویکردهای مبتنی بر ردیابی آب است. در این پژوهش با استفاده از توسعه یک مدل فیزیکی و یکپارچه هیدرولوژیکی سه بُعدی با قابلیت ردیابی آب (parflow-clm-ecoslim)، میزان سهم هر یک از مولفه ‌های تشکیل دهنده جریان مانند آب حاصل از باران، آب حاصل از برف و آب زیرزمینی در تشکیل جریان رودخانه و تبخیر-تعرق بررسی شده است. همچنین، توزیع زمان پیمایش جریان‌های خروجی شبیه ‌سازی و مطالعه شده است. به منظور تبیین مدل ‌های توسعه داده شده، حوضه آبریز گدارچای واقع در جنوب غرب دریاچه ارومیه به عنوان منطقه مطالعه انتخاب شد. نتایج نشان داد که ذوب برف، منشا اصلی دبی رودخانه و تبخیر-تعرق در منطقه است، به طوری که سهم برف، باران و آب زیرزمینی در تولید جریان رودخانه در طول سال آبی به طور متوسط به ترتیب برابر با 56، 5 و 39 درصد است. همچنین، در حدود 55 درصد از برف ورودی در طول سال آبی پس از فرایند ذوب و نفوذ در خاک  ذخیره می‌شود و در سال‌های بعد از سیستم خارج می‌شود؛ در حالیکه تنها 22 درصد از باران جدید در سیستم ذخیره می‌شود و 78 درصد از آن در همان سال آبی از سیستم خارج می‌شود.

determining the relative contribution of annual runoff components using a water tracking model and travel time distributions: the case of godarchay basin in southwestern of lake urmia

determining the contribution of each of the effective processes to river flow plays an important role in how accurate these processes are estimated via hydrological modeling. although water balance provides an overview of the volumetric changes of its components, the origin of the outflows and their temporal changes require utilization of approaches based on water tracking. in this study, we developed a three-dimensional physical and integrated hydrological model and coupled it to a water tracking model (parflow-clm-ecoslim) to determine the contribution of rainfall, snowmelt, and groundwater to streamflow and evapotranspiration. also, the distribution of the travel time of outfluxes has been simulated and studied. to demonstrate the applicability of the developed models, we chose the godarchay basin, located in the southwest of lake urmia, as the study area. the results showed that snowmelt is the main source of river discharge and evapotranspiration in the region, such that the average contribution of snowmelt, rainfall and groundwater to the runoff production during a water year, is equal to 56%, 5% and 39%, respectively. also, about 55% of the incoming snow during a water year is stored in the soil after the process of melting and infiltration, and is then removed from the system in the following years; while only 22% of new rain is stored in the system and 78% of it leaves the system in the same year.