تحلیل فراوانی منطقه‌ای سیل در غرب ایران

در چند دهه اخیر کشور ایران و به ویژه مناطق غربی آن از وقوع انواع سیلاب‌های مخرب رنج برده‌اند. از سوی دیگر ارائه برنامه‌ریزی‌های مدیریتی و طراحی سازه‌های هیدرولیکی برای کاهش سیل (flood mitigation)، نیازمند اطلاعات از بزرگی سیلاب‌ها به ازای احتمال وقوع مشخص می‌باشد. لذا در پژوهش حاضر سعی شد تا با استفاده از گشتاورهای خطی و روش شاخص سیل، مناطق همگن هیدرولوژیکی و منحنی‌های رشد منطقه‌ای برای حداکثر دبی روزانه در 62 زیرحوضه از حوضه‌های کارون بزرگ و کرخه تعیین شود. علاوه‌بر این اثر سازه‌های هیدرولیکی و خشکسالی بر ماهیت استوکاستیک و ایستایی داده‌ها توسط آزمون‌ روند من کندال، آزمون تعیین نقطه آغاز تغییرات پتیت و بررسی‌های نموداری مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین، بر اساس ناحیه‌بندی و آزمون‌های همگنی، پنج زیرناحیه همگن برای زیرحوضه‌ها مشخص شد. نتایج آزمون نکویی برازش نشان داد که توزیع‌های پارتو تعمیم‌ یافته (gpa) برای زیرناحیه‌های اول و دوم، نرمال تعمیم ‌یافته (gno) برای زیرناحیه سوم و لجستیک تعمیم‌ یافته (glo) برای زیرناحیه‌های چهارم و پنجم دارای بهترین برازش هستند. به همین ترتیب دبی متناظر با دوره بازگشت‌های 2، 5، 10، 25، 50، 100، 500 و 1000 سال برای همه زیرحوضه‌ها برآورد گردید. نتایج تحلیل فراوانی منطقه‌ای مشخص کرد که به ازای دوره بازگشت 100 سال، زیرحوضه‌های ناحیه پنجم با میانگین 4060 متر مکعب بر ثانیه دارای بیش‌ترین مقادیر حداکثر دبی‌ روزانه هستند. به همین ترتیب در زیرحوضه‌های زیرناحیه‌های اول تا چهارم میانگین حداکثر دبی‌های روزانه با دوره بازگشت 100 سال به ترتیب 632، 682، 460 و 429 متر مکعب بر ثانیه برآورد گردید.

Regional Flood Frequency Analysis in West of Iran

Over recent decades Iran and especially its western regions have suffered from devastating floods. Planning and designing hydraulic structures require information from flood magnitude corresponding to a given occurrence probability. Hence, in this study, we aimed to determine flood homogeneous regions and regional growth curves using Lmoments and flood index method for annual maximum flow of 62 subbasins in GreatKaroon and Karkhe basins. Moreover, the impacts of droughts and hydraulic structures on the stationary and stochastic nature of floods were investigated using MannKendall trend test, Pettitt’s change point detection test (CPD) and graphical interpretations. It was found that there are five hydrological homogeneous regions in the study area. The goodness of fit tests results showed that the Generalized Pareto (GPA) distribution for the first and second regions, the Generalized Normal (GNO) distribution for the third region and the Generalized Logistic (GPA) distribution for the fourth and fifth regions are the most appropriate regional statistical distributions. Also, maximum daily flows corresponding to 2, 5, 10, 25, 50, 100, 500 and 1000year return periods were estimated for all study subbasins.  Regional flood frequency analysis revealed that for 100year return period the fifth region’s subbasins, with 4060 m3/s discharge on average, have the highest maximum daily flow. The average 100year maximum daily flows in the regions I, II, III and IV were estimated around 632, 682, 460 and 429 (m3/s), respectively.