ارزیابی ظرفیت سازگاری قوانین آب ایران به تغییرات محیطی

سیستم ‌های منابع آب در کلیه ابعاد طبیعی و اقتصادیاجتماعی خود دائما در حال تغییر می‌ باشند. درنتیجه به جای مدیریت بر مبنای پیش‌ بینی احتمالات وقایع مختلف در آینده، ناگزیر باید برای امکان وقوع پدیده‌ های گوناگون در آینده تمهیداتی اندیشیده شود. از این رو چاره‌ ای جز این نیست که مدیریت سیستم ‌های منابع آب بر مبنای سازوکاری برای درک تغییرات و انطباق با آن ها استوار شوند. این مکتب مدیریتی که بر سازگاری با تغییرات مبتنی است تحت عنوان مدیریت سازگار شناخته می ‌شود. یکی از ویژگی‌های اصلی یک ساختار سازگار، ظرفیت سازگاری نهادی آن در مقابل تغییرات می‌باشد. از این رو، در این مقاله ظرفیت سازگاری قوانین آب ایران مورد بررسی قرار گرفته است. چارچوب ارزیابی مورد استفاده در این تحقیق چرخ ظرفیت سازگاری است. در این مقاله، کل قوانین آب کشور ایران در پنج دوره شامل دوره مدرن عرفی، دوره حاکمیت حقوق خصوصی، دوره حاکمیت حقوق عمومی، دوره حکمرانی آب با تکیه بر عنصر دولت، و دوره تساهل منجر به بحران، تحلیل می‌شوند. برای این کار از روش تحلیل محتوای کیفی به همراه امتیازدهی کمی استفاده شده است. نتایج نشان می‌دهند که ظرفیت سازگاری نهاد رسمی در هر دوره اثر نسبتاً منفی دارد، یعنی در قوانین این دوره ‌ها برای مقابله با اثرات منفی شرایط جدید و سازگاری با آنها، خلاءهایی هست که نیاز به ترمیم دارند.

Assessing Adaptive Capacity of the Iranian Water Laws to Environmental Changes

Water resources systems are constantly changing in all their natural and socioeconomic dimensions. So, instead of managing based on predicting the probabilities of various events in the future, inevitably, arrangements must be made for facing the possibility of various phenomena occurring in the future. Therefore, the only option is to base the management of water resources systems on a mechanism for understanding the changes and adapting to them. This type of management, which is based on adaptation to change, is known as adaptive management. One of the main features of an adaptive structure is its institutional adaptive capacity. Therefore, in this article, the adaptive capacity of the Iranian water laws, as part of the formal water institution, will be examined. The evaluation framework used in this research was the adaptive capacity wheel. All water laws of Iran have been analyzed in five legal epochs, including the modern customary epoch, the epoch of private law, the epoch of public law, the epoch of governmentalization of water law, and the epoch of tolerance leading to crisis. For this purpose, the method of qualitative content analysis with quantitative scoring has been used. The results showed that the adaptive capacity of the water laws in each epoch has a relatively negative effect, that is, in the laws of those epochs to deal with the negative effects of the new conditions and adapt to them, there are many gaps that need to be fixed.