ماموریت هیدرولیکی و ارتباط آن با توسعه منابع آب ایران

بیش از نیم قرن است که توسعه منابع آب با هدف دستیابی به رفاه اجتماعی در ایران دنبال می‌شود. سدها و شبکه‌های آبیاری و زهکشی پایین دست این سازه‌ها مهم‌ترین نمادهای این تفکر و رویکرد به توسعه بوده و هستند. سیاست توسعه‌ای ماموریت هیدرولیکی، رویکردی به توسعه است که ایجاد زیرساخت‌های هیدرولیکی توسط دولت‌ها را پیشنهاد می‌کند. این سیاست توسعه‌ منابع آب برخاسته از باوری است که هر قطره آب که از خشکی‌ها به دریا سرازیر می‌شود، را هدر‌رفت آب می‌داند. در ایران، توسعه سازه‌های هیدرولیکی از طریق قوانین و برنامه‌های پنج ساله توسعه، دیکته و توسط دولت انجام می‌شود. در این پژوهش با انجام یک مطالعه تطبیقی، روند تاریخی توسعه منابع آب و رویکرد به توسعه منابع آب در ایران با ماموریت هیدرولیکی مقایسه و نتیجه گرفته شد که توسعه منابع آب ایران بر مبنای ماموریت هیدرولیکی پایه‌گذاری شده است. در این پژوهش، شبکه‌های آبیاری به عنوان یکی از نمادهای توسعه منابع آب مورد توجه قرار گرفته شده است.

Hydraulic Mission and its Relation to Iran’s Water Resources Development

For over half a century, Iran’s modes of development has been based on several fiveyear Development Plans. The water resources development plans have been the center or one of the main drivers of the development plans aiming to achieve the Iranian society at a higher level of welfare. Dams and irrigation and drainage networks are the legendary elements of the development plans, which are based on a way of thinking and approach to development that is being inspired by the idea of Hydraulic Mission. An ethos that believes every single drop of water flows to the sea is wasted. This paper elaborates on a comparative study of the historical trends of the water resources development. By using the comparative study, it is concluded that Iran’s water resources development mode is unique, and basically is based on the Hydraulic Mission. Irrigation networks are considered as the case study of the water resources development mode.