نقش قدرت در دیپلماسی آب

آب به‌عنوان یک منبع طبیعی مشترک بین ذی‌مدخلان مختلف (محلی، منطقه‌ای، ملی و بین المللی)، عنصری حیاتی برای بشر است که مرزهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی را به رسمیت نمی‌شناسد. ارتباط مستقیم بین امنیت آبی، امنیت انسانی و امنیت ملیِ دولت‌ها از یک سو و وجود حوضه‌های آبریز و آبخوان‌های مشترکِ بین‌المللیِ متعدد در دنیا از سوی دیگر، سبب شده است که سامانه‌های آبی به نحو اجتناب‌ناپذیری به یک مقوله سیاسی و امنیتی در دنیا تبدیل شوند و پیوند درهم‌تنیدۀ «آب، سیاست و امنیت» را ایجاد کنند. هدف از این مقاله، بررسی پیوند درهم‌تنیدۀ آب و سیاست با تمرکز بر مساله قدرت است. از آنجا که قدرت یکی از مهم‌ترین عناصر تعیین و اجرای سیاست‌ها است و ارزش‌ها و هنجارها به‌عنوان پیشرانه‌های اجتماعی در شکل‌گیری قدرت سهیم هستند، لذا تعریف قدرت در دوره‌های زمانی و در شرایط مکانی مختلف، متفاوت خواهد بود. بر این اساس، آشنایی و شناخت ماهیت و ابعاد مختلف قدرت و هژمونی (به مثابۀ یکی از مشتقات آن) بسیار حائز اهمیت است. قدرت همچنین در مناسباتِ آبی، به‌عنوان سامانه‌های درهمتنیدۀ طبیعی-انسانی، نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. طبق نظر وارنر، کشورهای بالادست، عموماً از آب برای به دست آوردن قدرت بیشتر استفاده می‌کنند درحالیکه کشورهای پایین‌دست عموماً قدرت را برای به دست آوردن آب بیشتر بکار می‌برند. با توجه به نقش و اثر جدی قدرت در هیدروپلیتیک به طور عام و دیپلماسی آب به طور خاص، این مقاله به بررسی و واکاوی ماهیت و نقش قدرت و هژموندر روابط کشورهای حوضه آبریز مشترک بین‌المللی می‌پردازد.

The Role of Power in Water Diplomacy

Water as a natural common resource is shared among different stakeholders (local, subnational, national and international) and is vital for the human, which ignores political, economic and cultural boundaries. The direct link between water security, human security and the national security of the states on the one hand, and the existence of numerous international transboundary river basins and aquifers throughout the world on the other, has led water systems to a political and security issue in the world. It has shaped the complex &water, politics and security& nexus. The purpose of this paper is to examine the nexus of water and politics with a focus on the issue of power. Since power is one of the most significant elements in policy making and its implementation; hence, the definition of power differs in different time and spatial conditions. Accordingly, understanding of the nature and dimensions of power and hegemony (as one of its derivatives) is so significant. Power plays a crucial role in water interactions as coupled complex humannatural systems. Generally, argued by Warner (2004), upstreamers use water to get more power and downstreamers use power to get more water. Considering the role and serious impact of power in hydropolitics in general and water diplomacy in particular, this paper critically examines the nature and role of power and hegemony in relations among international riparian countries.