بازتعریف مولفه‌های امنیت آبی

اهمیت سیاست‌گذاری در حوزه «امنیت آبی» از یک سو و درهم‌تنیدگی امنیت انسانی و آبی از سویی دیگر، سبب شده است که درک و شناختِ جامع و صحیح از مفهوم «امنیت آب» به‌عنوان اولین و یکی از مهم‌ترین مراحل فرآیند سیاست‌گذاری آبی از ضرورت جدی برخوردار باشد. تاکنون عمده تحلیل‌های صورت گرفته مربوط به امنیت آب و سیاست‌گذاریِ کلان در این حوزه، تنها به تدوین شاخص‌های عینی محدود شده‌اند. برای پاسخ به این ضرورت، این مقاله تلاش دارد با مرور مطالعات صورت گرفته در حوزه امنیت و با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای به بازتعریف مولفه‌‌های امنیت آبی و جهت‌دهیِ صحیحِ به سیاست‌گذاری در این حوزه بپردازد. نتایج این مطالعه نشان می‌دهند که نیل به امنیت آبی در گرو لحاظ ابعاد اجتماعی سیاسی-فرابخشی در کنار ابعاد عینی در سیاست‌گذاری آب است و تبیین مولفه‌های امنیت آبی، نیازمند شناخت و درک توامان ماهیت مفهوم «امنیت» و ذات منابع «آب» است. بر این اساس، مقالۀ حاضر به بازتعریف مولفه‌‌های امنیت آب با مد نظر قرار دادن: 1) هویت‌های برسازنده و شکل‌دهنده به مناسبات آبی؛ 2) خواسته‌ها، داشته‌ها و ضریب ایدئولوژی ذی‌مدخلان؛ 3) فرآیند امنیتی‌سازی یا امنیتی‌زدایی شدنِ طرح‌ها و اقدامات آبی برای جلوگیری از سیاسی شدن آن‌ها و 4) همبست آب-غذا-انرژی می‌پردازد.

Reframing Water Security Components

The importance of policy making in achieving &water security& on the one hand and complexity of human and water security, on the other hand, have raised the necessity of a comprehensive understanding of the &water security& concept as the first and one of the most significant steps of water policy making process.  So far, most of the analyzes related to water security and water policy making have been limited to the development of objective dimensions. To address this limitation, this article tries to redefine the concept of water security with fundamentaltheoretical research, using the descriptiveanalytical method. Results showed that in addition to the objective dimensions, it is necessary to pay attention to social, political, and crosssectoral dimensions. Accordingly, this paper reframes the components of water security with consideration, 1) constructed identities in water relations, 2) the importance of the ideology of stakeholders, 3) identifying securitization and desecuritization of water projects and taking actions against associated politicizing, and 4) the importance of waterfoodenergy nexus.