کاربست داده های بازتحلیل و دیده بانی جهت مقایسه شاخص های خشکسالی هواشناسی (مطالعه موردی: منطقه اسفراین – سبزوار)

پایش و تحلیل شرایط خشکسالی ازاصلیترین نیازهای مدیریت منابع آب به شمار میرود.در این پژوهش شاخص های spiو speiجهت ارزیابی خشکسالی منطقه اسفراین سبزوار مقایسه شدند.از آنجایی که منطقه مطالعاتی مورد نظر فاقد آمار کافی و بلندمدت جهت ارزیابی خشکسالی است،داده های بازتحلیلerainterimجهت تلفیق باداده‌های دیدبانی مورداستفاده قرارگرفت.برای این منظوربااستفاده ازرابط وب،اسکریپتpython،ecmwf webapiو نرم‌افزار arcgis؛داده‌های اقلیمی بارش ودما برای هر یک از ایستگاه‌هادردوره آماری 1979 تا 2016 استخراج شد.پس ازاصلاح اُریبی داده‌ها براساس داده‌های دیدبانی،داده‌های تلفیقی بارش و دما برای دوره آماری مورد نظر بدست آمد که مبنای محاسبه خشکسالی قرار گرفت.در نهایت ارزیابی خشکسالی و برآورد همبستگی شاخص‌های spi و spei سه ایستگاه سرچشمه،قاسم‌آبادو جغتای درمقیاس زمانی3،6،12،18 و 24 ماهه صورت گرفت.پس از تهیه داده‌های تلفیقی بازتحلیل و دیدبانی،میانگین مربعات خطا و اُریبی به ترتیب از0.39 و 6.69 به 0.32و0.24 کاهش یافت؛در نتیجه می‌توان از این داده‌ها جهت ارزیابی خشکسالی در مناطقی که داده‌های دیدبانی در دسترس نیستند و یا پراکنش نامناسبی دارند،استفاده کرد.نتایج ارزیابی خشکسالی نشان داددر مقیاس‌های زمانی کوتاه‌مدت فراوانی دوره‌های خشک و مرطوب زیاد است که با افزایش مقیاس زمانی فراوانی دوره‌های خشک و مرطوب کاهش می‌یابداما تداوم آن‌ها افزایش می‌یابد.در ایستگاه‌های مورد مطالعه در اکثر موارد هماهنگی در دوره‌های خشک و مرطوب در هر دو شاخص دیده شد. بر اساس نتایج عرضه شده در خصوص همبستگی بین شاخص‌های خشکسالیspiوspeiمشاهده شد که در همه ایستگاه های مورد بررسی،بین شاخص‌های خشکسالی مورد استفاده همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود دارد.که این همبستگی در مناطق مرطوب‌تر بالاتر است. در نتیجه می‌توان از شاخصspiدر مناطق فاقد داده دما و با دقت شاخصspeiاستفاده کرد.