علم جدید هیدرولوژی اجتماعی: در جستجوی درک مفهوم هم‌تکاملی انسان و آب

امروزه برهمکنش‌هایی میان جوامع بشری و چرخه‌ی هیدرولوژیکی در حال رخ دادن می‌باشد که در گذشته هرگز مشاهده نشده است. بازخوردها و برهمکنش‌های میان سیستم‌‌های انسانی و هیدرولوژیکی نشان می‌دهد که فعالیت‌های انسانی منجر به ایجاد پیوستگی قوی میان بشر و سیستم‌های هیدرولوژیک شده و اثرات مثبت و منفی توسعه‌ی سیستم‌های اجتماعی از طریق تصمیم‌گیری‌های مدیریتی بر سیستم‌های هیدرولوژیکی بازتاب می‌یابند. اگرچه پیوند میان فعالیت‌های بشری و آب در سیستمی از برهمکنش متقابل سالیان مدیدی است که شناخته شده، تا‌کنون درک کمّی از بازخوردها، برهمکنش‌های دوسویه و مفهوم تکامل و هم‌تکاملی در سیستم‌های پیوسته میسر نشده است. این شرایط منجر به پیدایش علم جدید «هیدرولوژی اجتماعی» با هدف درک «پویایی و هم‌تکاملی سیستم‌های پیوسته‌ی انسان آب» گردید. در واقع هیدرولوژی اجتماعی، مطالعه‌ی سیستم‌های پیوسته‌ی انسان آب مبتنی بر هم‌تکاملی سیستم‌های اجتماعی و هیدرولوژیکی می‌باشد که در آن چگونگی وقوع بازخوردها و برهمکنش‌های متقابل مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد. هیدرولوژی اجتماعی، شکل‌یافته در چارچوب‌های اقتصاد و سیاست، مرزهای علم هیدرولوژی را به‌سمت پذیرش انسان به‌عنوان جزئی یکپارچه با چرخه‌ی هیدرولوژی سوق داده و پیشرفت‌ جدیدی در علم هیدرولوژی محسوب می‌شود که نیاز به بازاندیشی در خصوص این دانش را ایجاد می‌نماید. در این مقاله تاریخچه ی پیدایش، مفاهیم، ویژگی ها، حوزه ی کاربرد و اهداف هیدرولوژی اجتماعی معرفی شده و با مدیریت یکپارچه ی منابع آب مقایسه شده است.

New Science of Sociohydrology: In Search of Understanding Coevolution of Humans and Water

Nowadays, such interactions between humans and hydrologic cycle are occurring that has never previously been observed. Feedbacks and interactions between human and hydrological systems show that anthropogenic activities have led to a strong coupling between them and both positive and negative impacts of social developments can affect on hydrological system via management decisions. Although the fact that man and water are linked through a “system of mutual interaction” has been recognized for many years, there has not been quantitative understanding of feedbacks, twoway interactions and evolution and coevolution concepts of coupling systems yet. These conditions have led to the emergence of a new science of sociohydrology with the aim of understanding the dynamics and coevolution of coupled humanwater systems, in 2012. Indeed, sociohydrology is the study of coupled humanwater systems based on coevolution of social and hydrological systems, which analyzes how twoway feedbacks and interactions occur in these systems. Sociohydrology, that is shaped by economic and policy frameworks, has led the boundaries of hydrology to accept human as an integrated part of the hydrological cycle and represents new advancement in hydrological science, which requires further rethinking.