شناسایی و مقایسه ترکیبات فنولی موجود در چوب تبریزی و صنوبر دلتوییدس با استفاده از فنون کروماتوگرافی گازی و طیف سنجی جرمی

سابقه و هدف: امروزه با افزایش جمعیت، افزایش تقاضای مصرف کاغذ و فرآوردهای چوبی و همچنین محدودیت بیشتر مواد اولیه مصرفی، زراعت چوب با گونه های تند رشد مانند صنوبر و تبریزی جایگاه ویژه و طرفداران خاص خود را پیدا کرده است. این تحقیق با هدف شناسایی و مقایسه ترکیبات فنولی و اجزاء شیمیایی مواد استخراجی موجود در چوب تبریزی و صنوبر انجام شد. مواد و روش ها: در این تحقیق تعداد سه اصله درخت صنوبر و تبریزی دست کاشت بصورت تصادفی از منطقه نوشهر انتخاب و قطع گردید. از هر درخت سه دیسک تهیه شد، طبق آزمون های استاندارد tappi ابتدا آرد چوب و درصد مواد استخراجی آنها اندازه گیری شد. سپس مواد استخراجی توسط حلال استن از آرد چوب جدا سازی و باقیمانده مواد استخراجی به داخل یک ویال شیشه ای منتقل و به آن واکنش گر bstfa اضافه گردید. برای شناسایی مواد استخراجی حدود 1 میلی گرم مواد استخراجی انتخاب و در یک لوله آزمایشگاهی با 30 میکرولیتر bstfa مخلوط شد و حدود 15 میکرولیتر پیریدین خشک به آنها اضافه گردید. نمونه ها به مدت 1 ساعت در حمام بن ماری و دمای 70 درجه سانتیگراد قرار گرفته و برای آنالیز به دستگاه gc-msتزریق شدند. نمونه ها در دستگاه gc-ms، با گروماتوگرافی گازی(gc) مدل 6890 hp و طیف سنجی جرمی ( ms) مدل 5973 آنالیز شدند. نوع ستون: hp – 5 ms به طول 30 متر و قطر 25/. میلیمتر، نوع گاز حامل : هلیوم با سرعت mm 1 در دقیقه و برنامه دمایی آن بین oc260-60 به ازاء هر دقیقهoc 6 افزایش دما بود. برای محاسبه زمان بازداری ترکیبات فرار از جدول آلکان های نرمال c9 الی c19 استفاده شد. برای شناسایی ترکیبات نیز از دیاگرام زمان بازداری ، محاسبه ضریب کواتز و جدول آدامز ااستفاده شد. جهت ثبت کروماتوگرام و طیف جرمی مدت 30 دقیقه وقت مورد نیاز است. جهت محاسبه ضریب کواتز از جدول زمان بندی بازداری آلکان های نرمال و فرمول محاسبه ان استفاده شد.i = 100n+100 ( trx-trn ) / ( trn+1-trn ) i- = ضریب کواتز tr n -= زمان بازداری آلکان نرمال -n = تعداد کربن های آلکان نرمال trx - ، = زمان بازداری ماده مجهولیافته های تحقیق: نتایج این تحقیق نشان داد که در مواد استخراجی چوب صنوبر 68 ترکیب قابل شناسایی می باشد، به طوری که دی- لیمونن (30.26 %) ، بیس (2- اتیل هگزیل) فتالات (10.07 %)، گاما- سیتوسترول (1.06 %)، هگزادکانوئیک اسید (2.00 %)، گاما- ترپن (4.02 %)، بنزن متانول(0.94 %)، آگارواسپی رول(91/ %)، تترادکانوئیک اسید(0.19%) و 4-هیدروکسی-بنزوئیک اسید (3.68%) مهمترین ترکیبات هستند. درچوب تبریزی نیز 105 ترکیب شناسایی شد، به‌طوری که لیمونن (25.62 %) ، آنیمول(5.29%)، گاما- ترپینن (3.38%)،1و2-بنزن دی کربوکسیلیک اسید(2.00 %)، بتا-میرسن(0.58 %)، 5-متیل-3-هپتانول(1.35%) و یس (2- اتیل هگزیل) فتالات (0.86 %) مهمترین ترکیبات هستند. نتیجه گیری: به طور کلی، مقایسه کروماتوگرام ها نیز نشان داد که 7 ترکیب لیمونن، بنزن متانول، گاما- ترپینن، آلفا ترپینول، بتا- بیس آبولن، هگزا دکانوئیک اسید و بیس(2-اتیل هگزیل) فتالات در چوب صنوبر و تبریزی بصورت مشترک وجود دارند. این ترکیبات می‌تواند نقش زیادی دردوام و مصارف این چوب‌ها داشته باشند.به عنوان مهمترین ترکیبات شناسایی شدند.

identification and comparison of the phenolic chemical components in wood of black poplar and poplar trees by gc-ms methods

background and aim: as a result of population growth, increase in paper and wood products consumption, and restrictions on using raw materials, producing ligni-culture with black poplar and poplar as fast-growing spices have found their own special status and proponents. the aim of this study was accomplished on identification and comparison of the phenolic chemical components in wood of black poplar (populous nigra) and poplar (populous deltoides) tree. materials and methods: in this study, three trees from species of planted black poplar and poplar tree were randomly cut down in planted forest region of nowshar city. then from each tree were separated three disks, at first wood flour and then extractive measured by tappi standards. the wood flour was washed by acetone and extractives residue was added bstfa reactor. in order to identification of extract, about 1mg solid extracts obtained, mixed with 30 micro liter bstfa reagent and about 15 micro liter pyridine inside tube test. the samples kept in ben marry bath in 70 oc for an hour and they were analyzed by gc/ms. then the samples analyzed by using gc/ms on an hp 6890 gas chromatograph, equipped with a split/split less injector and a 5973 mass selective detector (msd). the column oven was programmed as follows: chromatography was performed on a hp-5ms capillary column (sge, 30 m, 0.25 mm), kind of carrier gas, helium with 1ml/min speed and temperature program between 60 – 260 °c, increase temperature 6 °c/min. for the identification of compounds were used gc diagram which shows abundance and retention time of each compound, calculation of quartz index and adams table. the retention indices were calculated for all volatile constituents using a homologous series of c9 to c19 n-alkanes. for the identification of compounds were used gc diagram which shows abundance and retention time of each compound, and calculation of quartz index and adams table. the retention indices were calculated for all volatile constituents using a homologous series of c9 to c19 n-alkanes. i=100n+100(trx-trn)/(trn+1-trn) where: i: quartz index, n: carbon number of normal alcan, trn+1: retention time of unknown compound, trn: retention time of normal alcan.results: the result of gc-ms showed that there were 68 and 105 compounds in wood of black poplar and poplar tree, respectively. that di-limonene (30.26%), bis (2-ethylhexyl) phthalate (10.07%), gamma-sitosterol (1.06%), hexadecanoic acid (2.0 %), gamma-terpinene (4.02%), beta-myrcene (0.58%), 5-methyl-3-heptanol (1.35%) and 4-hydroxy-benzoic acid (3.62%) were the most important ‎ compounds in wood of poplar tree. there were the limonene (25.62%), anymol (5.29%), gamma-terpinene (3.38%), 1,2-benzandicarboxylic acid(2.00%), benzen methanol (0.94%), agarospirol(0.91%), tetradecanoic acid(0.19%) and bis (2-ethylhexyl) phthalate (0.68%) as the most important ‎ compounds in wood of black poplar tree.conclusion: so that, the gas chromatographs showed that limonene, benzene methanol, alpha-terpineol, beta-bisabolene, hexadecanoic acid and bis (2-ethylhexyl) phthalate were the 7 common compounds in the wood of black poplar and poplar tree, too. these compounds can play an important role in the durability and consumption of these woods.