شناسایی و مقایسه ترکیبات شیمیایی مواد استخراجی چوب و پوست چنار (platanus orientalis) دست کاشت با استفاده از فنون کروماتوگرافی گازی و طیف‌سنجی جرمی (gc/ms)

چنار (platanus orientalis) یکی از درختانی است که در پارک ها و فضاهای سبز شهری و جنگل های اطراف شهر تهران و همچنین سایر شهرهای ایران کاشته می شود. این تحقیق با هدف شناسایی و مقایسه اجزاء شیمیایی مواد استخراجی موجود در چوب و پوست چنار دست کاشت انجام شد. به همین منظور، تعداد سه اصله درخت چنار دست کاشت به صورت تصادفی از منطقه شهری تهران انتخاب و قطع گردید. از هر درخت سه دیسک تهیه و طبق آزمون های استاندارد tappi ابتدا آرد چوب تهیه گردید و بعد مواد استخراجی توسط حلال استن از آرد چوب جداسازی شد. برای شناسایی اجزای مواد استخراجی، حدود یک میلی‌گرم از این مواد با 30 میکرو لیتر  bstfaمخلوط گردید و از یک دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف‌سنجی جرمی ((ms با آشکارساز برای آنالیز نمونه‌ها استفاده شد. بدین منظور، نمونه‌ها توسط سرنگ همیلتون به بخشinjetion  دستگاه gc/ms تزریق گردید. شناسایی ترکیبات با توجه به دیاگرام‌های gc، فراوانی و زمان بازداری هر ترکیب، محاسبه ضریب کوارتز و جدول آدامز انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد که مواد استخراجی چوب و پوست چنار به‌ترتیب 3.9 و 16.6 درصد است. نتایج حاصل از gcms نیز نشان داد که در چوب چنار 17 ترکیب وجود دارد، به‌طوری‌که هگزا دکانوئیک اسید (22.18%)، هپتا دکان(8) کربوکسیلیک اسید (15.24%) و 2،1بنزن دی کربوکسیلیک اسید (12.08%) مهمترین ترکیبات هستند. در پوست چنار دست کاشت نیز 41 ترکیب شناسایی شد که 9اکتا دکانوئیک اسید (19.88%)، n هگزا دکانوئیک اسید، 9 و 12 اکتا دکانوئیک اسید (9.66%) و گاما سیتوسترول (2.09%) به‌عنوان مهمترین ترکیبات شناسایی شده بودند. نتایج این تحقیق نشان داد که 6 ترکیب 9-اکتا دکانوئیک اسید، هگزادکان، دودکان، تترادکان، ای کسان و اکتادکان در چوب و پوست چنار مشترک بودند. این ترکیبات می تواند نقش زیادی در دوام و مصارف چوب چنار داشته باشد.

Identification and Comparison of the Extractives Chemical Components in Wood and Bark of Planted sycamore Tree (Platanus orientalis) by GC-MS Methods

Sycamore tree (Platanus orientalis) is one of the species that planted in parks and urban green spaces and forests region of Tehran and other cities in Iran. The aim of this study was to identify and compare the phenolic chemical components ‎in wood and bark of planted sycamore tree. In this study, three trees were randomly selected and felled in planted forest region of Tehran. Three disks were prepared from each tree and according to TAPPI standard tests, first wood flour and then the extractive ‎(%) were separated from wood flour using acetone solvent. To‏ ‏identify of extractives, about 1mg extractives was ‎mixed with 30 microliters BSTFA and the samples were analyzed using a gas chromatograph connected to mass spectrometry (MS) with a detector. Samples were then injected into the injection section of GC/MS using a Hamilton syringe. The compounds identification was performed using GC diagrams, ‎abundance and retention time of each compound, calculation of quartz index and Adams table. The results showed that the average of extractives in wood and bark of the planted oriental plane tree were 3.6 and 16.6 percent, respectively. GCMS results showed that 17 specification compounds were found in ‎the plane wood. Furthermore, Hexadecanoic acid (22.18%), Heptadecan8carbonic acid (15.24%), and 1, 2Benzenedicarboxylic acid (12.08%) were the most important ‎ compounds. The 41 compounds were identified in the plane bark that 9Octadecanoic acid (19.88%), nHexandecanoic acid (16.41%), 9, 12Octadecanoic acid (9.66%) and GammaSitosterol (2.09%) were the most important compounds. In addition, the results showed that 9Octadecanoic acid, Hexadecane, Dodecan, Tetradecan, Eicosan, Octadecane, and Decane were the 6 common compounds in the wood and bark of sycamore tree, as well