ویژگی های مورفولوژیکی الیاف و ترکیب های شیمیایی ساقه ی آفتابگردان (Helianthus Annus) کشت شده در منطقه آستارا (رقم چرنیانکا 66)

این پژوهش به منظور تعیین ویژگی های مورفولوژیکی الیاف و ترکیب های شیمیایی ساقه ی آفتابگردان رقم چرنیانکا 66 کشت شده در منطقه ی آستارا انجام شد. پس از جمع آوری تعدادی ساقه از این رقم، تعداد 6 ساقه ی تقریبا هم اندازه، به منظور تعیین ویژگی های مورفولوژیکی الیاف و تعدادی ساقه ی دیگر نیز برای تعیین ترکیب های شیمیایی الیاف انتخاب شدند. آزمایشات مورفولوژیکی به منظور تعیین ابعاد الیاف و محاسبه ی ضرایب بیومتریک در 3 ارتفاع ساقه ها ( 5، 50 و 75 درصد ارتفاع هر ساقه) با دفیبره کردن الیاف به کمک روش فرانکلین انجام شد و تعیین ترکیب های شیمیایی طبق استاندارد tappi در دو حالت با پوست و بدون پوست انجام گردید. میانگین کل طول الیاف، قطر الیاف، قطر حفره و ضخامت دیواره به ترتیب 663 ، 29/848، 25/182 و 2/336 میکرون اندازه گیری شد و میانگین کل ضریب درهم رفتگی، ضریب انعطاف پذیری و شاخص رانکل نیز به ترتیب 22/681، 84/259 و 0/188 محاسبه گردید. میانگین کل درصد سلولز، لیگنین، مواد استخراجی محلول در استن، محلول در الکل، محلول در آب گرم و خاکستر نیز به ترتیب40/066، 22/758، 3/953، 1/86، 2/186 و 3/208 تعیین شد. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع ساقه، طول الیاف افزایش یافت، ولی این افزایش معنی دار نبود. همچنین با افزایش ارتفاع ساقه، قطر، قطر حفره و ضخامت دیواره سلولی الیاف کاهش یافتند که این کاهش برای قطر و قطر حفره ی سلولی در ارتفاع 75 درصد ساقه معنی دار بود، ولی برای ضخامت دیواره ی سلولی در طول ساقه معنی دار نبود. همچنین نتایج نشان داد که وجود پوست تاثیر معنی داری بر درصد همه ی ترکیب های شیمیایی داشته است، بطوریکه ساقه ی با پوست، دارای سلولز کمتر و لیگنین، مواد استخراجی و حاکستر بیشتری نسبت به ساقه ی بدون پوست است.

Morphological characteristics and chemical components of sunflower stalk (Helianthus annus. Var. cheernianka 66) cultivated in Astara

This study was conducted to determine morphological characteristics and chemical components of sunflower stalks (Helianthus annus. Var, cheernianka 66) cultivated in Astara area. After collecting number of stalks, 6 stalks of the same size were selected to determine for morphological characteristics and remaining stalks were used to determine the chemical components. Morphological tests were performed to determine fibers dimensions and biometric coefficients by sampling from 3 heights of stalks (5%, 50% and 75%).Maceration of fibers was done by Franklin method . Measurement of chemical components was performed on the basis of TAPPI standard in 2 modes such with bark and without bark. The total average of fiber length, fiber diameter, lumen diameter and fiber wall thickness were measured for this stalk as 663µm , 29.848 µm, 25.182 µm and 2.336 µm respectively. The total average of slenderness coefficient, flexibility coefficient and Runkel index of fibers were calculated as 22.681, 84.259 and 0.188 respectively. Average percentage of cellulose, lignin, acetone extractives, alcohol extractives, hot water extractives and ash for this stalk were measured as 40.066, 22.758, 3.953, 1.86, 2.186 and 3.208, respectively. The results showed that fibers length increased with increasing of stalk height, but this increasing was not significant. Fibers diameter, lumen diameter and fibers wall thickness decreased with increasing of stalk height, this decreasing was significant for fibers diameter and lumen diameter in the height of 75%, but it was not significant for fibers wall thickness. Also, the results showed that bark has significant effect on all of the chemical components, so that, the stalk with bark has lower cellulose and more lignin, extractives and ash in compare with the stalk without bark.