همبستگی بین پارامترهای آوندی و ویژگی‌های خشک شدن چوب‌های پهن‌برگ؛ مطالعه موردی‌: گونه‌های راش (fagus orientalis) و بلوط (quercus castaneifolia)

در این تحقیق، اثرات ویژگی‌های آوندی شامل قطر و فراوانی آوندها و میزان تخلخل بر سرعت خشک‌شدن و برونسختی چوب‌های راش (fagus orientalis) و بلوط (quercus castaneifolia) مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، تخته‌های مماسی به ابعاد80×50×170 میلی‌متر به‌ترتیب در جهت‌های طولی، شعاعی و مماسی از چوب‌‌برون این گونه‌ها بریده شد و در یک خشک کن آزمایشگاهی به روش جابجایی هوای گرم و در دمای 50 درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی 50 درصد از رطوبت سبز تا میانگین رطوبت نهایی 8 درصد خشک شدند. پس از خشک شدن، شدت برون سختی تخته‌های خشک شده با برش نمونه‌های چنگالی شکل تعیین شد. برای بررسی‌های میکروسکوپی و اندازه‌گیری ویژگی‌های آوندی از روش گچ و ماژیک و نرم افزارimagej استفاده شد و همبستگی پیرسون بین پارامترهای آوندی و ویژگی‌های خشک شدن با استفاده از نرم افزار spss تعیین شد. نتایج نشان داد که نقش فراوانی آوندها و تخلخل در سرعت خشک شدن این چوب‌ها مهم‌تر بوده ولی از نقش قطر آوندها می‌توان چشم‌پوشی کرد؛ به‌طوری‌که علی‌رغم بیشتر بودن قطر آوندها در چوب بلوط، سرعت خروج آب آزاد در این چوب کم‌تر از چوب راش بود. همچنین نتایج نشان داد که همبستگی بین برون سختی و متوسط اندازه آوندی مثبت و معنی‌دار است ولی بین تخلخل و برون سختی همبستگی منفی معنی‌داری مشاهده شد.

Correlation between vessel features and hardwood drying properties; case study: beech (Fagus orientalis) and oak (Quercus castaneifolia)

In this research, the effects of vessel features, including vessel diameter, density and porosity on drying rate and casehardening of beech (Fagus Orientalis) and oak (Quercus castaneifolia) was investigated. For this purpose, flatsawn boards with dimensions of 170×50×80 mm (L×T×R) were cut from the sapwood and were then dried in laboratory kiln at 50˚C and 50 % relative humidity to final moisture content of 8%. After drying, the severity of casehardening of dried boards was measured using prong test. For anatomical studies and measuring vessel features, white chalk and black marker method was used and scanned sections were analyzed using ImageJ. Pearson correlation was applied between vessel features and drying properties using SPSS software. Results showed that vessel proportion and porosity have more pronounced effect on the drying rate than vessel diameter and the latter feature can be ignored; as drying rate in the freewater domain was lower for oak having larger but fewer vessels than beech. Results also showed that correlation between casehardening and vessel diameter was significantly positive; however, a negative correlation was observed between porosity and casehardening.