مقایسه اثربخشی آموزش مهارت‌های خودتعیین‌گری و درمان عاطفه هراسی بر فرا هیجان و استحکام روانی دختران نوجوان با تجربه‌ سوء استفاده جنسی

مقدمه: سوءاستفاده جنسی از کودکان و نوجوانان یکی از نگرانی‌ های مهم بهداشت عمومی است که طیف وسیعی از پیامدهای نامطلوب اجتماعی فرهنگی خانوادگی را به همراه دارد. هدف پژوهش حاضر، مقایسه اثربخشی آموزش مهارت ‌های خودتعیین ‌گری و درمان عاطفه‌هراسی بر فراهیجان و استحکام روانی دختران نوجوان با تجربه سوء استفاده جنسی بود.روش : این مطالعه از نوع نیمه‌آزمایشی با طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون همراه با گروه گواه با مرحله‌ پیگیری دو ماهه بود. جامعه آماری شامل تمام دختران نوجوان با تجربه سوء استفاده جنسی شهر اصفهان در سال 1402 بودند. تعداد 45 نفر از آنان با روش نمونه ‌گیری در دسترس انتخاب شده و سپس با جایگزینی تصادفی در سه گروه قرار گرفتند. ابزار های گردآوری داده‌ ها، پرسشنامه ‌ی فراهیجان میتمنسگرابر (2009م) و پرسش‌نامه‌ استحکام روانی کلاف و همکاران (2002م) بود. گروه آزمایش نخست تحت آموزش ده جلسه ای مهارت های خودتعیین‌ گری پروتکل فیلد و هافمن (1994م) و گروه آزمایش دوم تحت آموزش هشت جلسه‌ ای درمان عاطفه هراسی پروتکل مک کالو (2003م) قرار گرفتند. گروه گواه نیز در لیست انتظار قرار گرفتند. داده‌ ها با استفاده از spss 23 و روش آماری تحلیل واریانس آمیخته با اندازه‌ گیری مکرر مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.نتایج: یافته‌ ها نشان داد، میانگین سنی در گروه آموزش مهارت خود تعیین گری، عاطفه هراسی و گروه گواه، به ترتیب 15.2، 16.5 و 15.7 بود که اعضای هر سه گروه با هم قابل قیاس و همگن بودند. همچنین یافته ‌ها نشان داد، هر دو مداخله آموزش مهارت ‌های خودتعیین ‌گری و درمان عاطفه‌ هراسی در افزایش فراهیجان مثبت و استحکام روانی دختران نوجوان با تجربه‌ سوءاستفاده جنسی در مرحله پس‌ آزمون و پیگیری موثر بوده‌ اند (0.05>p)؛ اما فقط درمان عاطفه‌هراسی در بهبود فرا هیجان منفی موثر است. بین دو گروه آزمایش تفاوت معناداری در اثربخشی درمان بر فرا هیجان و استحکام روانی افراد وجود داشت و درمان عاطفه‌ هراسی نسبت به آموزش مهارت های خودتعیین ‌گری اثربخش‌ تر بوده است.بحث و نتیجه ‌گیری: با توجه به یافته‌ ها می‌ توان نتیجه گرفت؛ این دو روش درمانی (درمان عاطفه هراسی و آموزش مهارت خودتعیین ‌گری) در بهبود مولفه‌های روان‌شناختی دختران نوجوان با تجربه سوء استفاده جنسی موثر محسوب می‌ شوند و درمان عاطفه‌ هراسی در بهبود مولفه‌های روان‌شناختی فراهیجان و استحکام روانی این افراد موثرتر است؛ لذا از این درمان ها می ‌توان به عنوان مکمل جهت کاهش مشکلات روان‌شناختی دختران با تجربه سوء استفاده جنسی به‌ کار گرفته شوند.

comparing the effectiveness of self determination skills training and affect phobia therapy on the meta emotional and mental toughness in adolescent girls with sexual abuse experience

introduction: the sexual abuse of children and adolescents is a significant public health issue that leads to a variety of detrimental social, cultural, and familial consequences. the aim of the present study was to compare the effectiveness of self determination skills training and agoraphobia treatment on emotional regulation and psychological resilience in adolescent girls who have experienced sexual abuse.method: this study employed a quasi experimental design featuring a pretest posttest approach, including a control group and a two month follow up period. the statistical population comprised all adolescent girls who experienced sexual abuse in isfahan in 2023. 45 participants were selected using convenience sampling and subsequently randomly assigned to three groups. the data collection tools used in this study were the mittmannsgruber hyperemotion questionnaire (2009) and the kloof et al. psychological resilience questionnaire (2002). the first experimental group underwent ten sessions of self determination skills training based on the field and hoffman protocol (1994), while the second experimental group participated in eight sessions of agoraphobia treatment following the mccullough protocol (2003). the control group was also placed on a waiting list. the data were analyzed using spss version 23, employing a mixed analysis of variance with repeated measures statistical method.results: the results indicated that the mean ages of the participants in the self determination skills training group, the agoraphobia group, and the control group were 15.2, 16.5, and 15.7 years, respectively. furthermore, the members of all three groups were comparable and homogeneous. the findings indicated that both self determination skills training and agoraphobia treatment interventions were effective in enhancing positive meta emotion and psychological resilience among adolescent girls with a history of sexual abuse during the post test and follow up stages (p < 0.05). however, only the agoraphobia treatment was effective in improving negative meta emotion. there was a significant difference between the two experimental groups regarding the effectiveness of treatment on hyperemotion and psychological resilience. the treatment for agoraphobia proved to be more effective than the training in self determination skills.discussion and conclusion: the findings indicate that both treatment methods—agoraphobia therapy and self determination skills training—are effective in enhancing the psychological well being of adolescent girls who have experienced sexual abuse. notably, agoraphobia therapy demonstrates a greater effectiveness in improving hyper emotionality and psychological resilience among these individuals. consequently, these treatments can serve as complementary approaches to alleviate the psychological challenges faced by girls who have undergone sexual abuse.