بررسی اثربخشی مداخلۀ مبتنی بر تصمیم بر تبعیت از درمان بیماران دوقطبی نوع ii

مقدمه: مداخلات مبتنی بر تصمیم، ابزارهایی به نام تصمیم‌یاردارند که رسیدن به تصمیم درمانی مشترک (بین پزشک، بیمار وخانواده) را تسهیل می‌کنند. تصمیم‌یارها در قالب‌های مختلف (مانند کتابچه، وب‌سایت و ...) ارائه می‌شوند. کتابچه «چگونه تصمیمات درمانی مناسب بگیریم؟» ابزاری است که می‌تواند به بیماران دوقطبی نوع ii کمک کند تا بین گزینه‌های درمان دارویی و روان‌شناختی دست به انتخاب بزنند و با توجه به اهداف و ارزش‌های خود به تصمیم درمانی برسند. این پژوهش با هدف تعیین اثربخشی کتابچۀ مذکور بر تبعیت از درمان بیماران دوقطبی نوع ii انجام شد.روش: بررسی پیش رو از نوع پژوهش‌های  نیمه‌آزمایشی (طرح پیش‌آزمون پس‌آزمون با گروه گواه) بوده و جامعۀ آماری متشکل از تمامی زنان و مردان مبتلا به اختلال دوقطبی نوع ii در شهر اصفهان در سال‌های 1401 1402 بود. با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس، 30 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب و به‌صورت تصادفی به دو گروه 15 نفری (آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. شرکت‌کنندگان به پرسش‌نامۀ تبعیت از درمان در بیماری‌های مزمن مدانلو پاسخ دادند. پروتکل مداخلۀ مبتنی بر تصمیم‌، بر اساس کتابچۀ مذکور در چهار جلسه (45 دقیقه) برای بیماران گروه آزمایش اجرا شد. بنابراین، پزشک و روانشناس با توجه به ترجیحات بیمار و مشارکت فعالانۀ وی، درمان دارویی و روان‌شناختی را شروع کردند؛ درحالی‌که اعضای گروه گواه با تصمیمات درمانی گرفته‌شده توسط پزشک یا روان‌شناس خود، روند درمان را آغاز کرده و ادامه دادند. پس از دو ماه از گروه آزمایش و گواه پس‌آزمون گرفته شد. در نهایت داده‌ها از طریق تحلیل کواریانس چندمتغیره مورد تفسیر قرار گرفت.نتایج: یافته‌ها نشان داد، با تعدیل نمرات پیش‌آزمون، بین گروه‌های آزمایش و کنترل در مرحله پس‌آزمون در زیر مقیاس‌های «اهتمام‌، مشارکت، چسبیدن به درمان و تعهد به درمان» تفاوت معناداری وجود دارد. بنابراین، مداخله مبتنی بر تصمیم به ترتیب با مجذور اتای  0.35،  24/ 0،  0.30 و 0.64 بر بهبود مولفه‌های تبعیت از درمان  شامل «اهتمام، مشارکت ، چسبیدن به درمان و تعهد به درمان» موثر است.بحث و نتیجه‌گیری: براساس یافته‌های این مطالعه، می‌توان نتیجه گرفت که مداخلۀ مبتنی بر تصمیم بر اساس کتابچۀ چگونه تصمیمات درمانی مناسب بگیریم؟ گزینۀ مناسبی برای بهبود و افزایش تبعیت از درمان در بیماران دوقطبی نوع ii است.

investigating the effectiveness of decision support intervention on treatment adherence of patients with bipolar type ii

introduction: decision support interventions include tools known as decision aids, which are designed to facilitate shared decision making among doctors, patients, and their families. decision aids come in various formats, such as booklets, websites, and videos. treatment decisions that are right for you is a booklet that can assist patients with bipolar ii in making evidence based medical and psychological choices that align with their values and preferences. this research aimed to assess the effectiveness of the aforementioned booklet on the treatment adherence of patients with bipolar ii.method: this study was conducted using a quantitative approach and a semi experimental method employing a pre test post test design with a control group. the statistical population of this study comprised men and women with bipolar ii disorder residing in isfahan who sought treatment at masir roshd psychological clinic or shahid modares psychiatric hospital on an outpatient basis in 2023. thirty individuals with bipolar disorder type ii were randomly selected and divided into experimental and control groups (n=15 each). convenience sampling was utilized for this research. both the experimental and control groups completed the treatment adherence questionnaire as a pretest. the experimental group received decision support intervention based on the booklet titled “making treatment decisions that are right for you.” the content of the booklet was explained to patients in four 45 minute sessions, enabling them to make treatment decisions in collaboration with their doctor, psychologist, and family. in contrast, the control group members initiated and continued the treatment process based on decisions made by their doctor/psychologist (paternalistic models of treatment decision making). after 2 months, a post test was administered to both the experimental and control groups. subsequently, the data were analyzed using multivariate covariance analysis.results: findings showed that the decision support intervention was effective in improving components of treatment adherence, such as diligence in treatment, participation, adherence, and commitment in treatment, with squared values of 0.35, 0.24, 0.30, and 0.64, respectively.discussion and conclusion: it can be concluded that a decision support intervention based on the booklet titled “making treatment decisions that are right for you” is a suitable option for improving and increasing treatment adherence in patients with bipolar ii disorder.