اعتباریابی و رواسازی شاخص واکنش پذیری عاطفی (ارزیابی تحریک پذیری توسط درمانگر‌)

مقدمه: در دوران کودکی یکی از عناصر مهم زمینه‌ساز مشکلات رفتاری و هیجانی خلق‌وخو است. هدف از پژوهش حاضر اعتباریابی و رواسازی شاخص واکنش‌پذیری عاطفی: ارزیابی تحریک‌پذیری توسط درمانگر‌ در شهر مشهد بود.روش: روش پژوهش از نوع پیمایشی بود. جامعه‌ آماری پژوهش شامل 300 نفر از والدین و دانش‌آموزان پسر 8 تا 15 ساله شهر مشهد، مبتلا به اختلال بی‌نظمی خلق اخلال‌گر مراجعه‌کننده به کلینیک‌های روا‌ن‌شناسی و مشاوره‌ فعال در زمینه کودک و نوجوان در شهر مشهد بود که بر اساس مصاحبه‌‌ بالینی و مصاحبه‌‌ تشخیصی نیمه ساختاریافته k-sads-pl (2016) توسط روان‌شناس بالینی تشخیص اختلال بی‌نظمی خلق اخلال‌گر را دریافت نموده که به روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند و به پرسشنامه واکنش‌پذیری عاطفی بالینی (ارزیابی تحریک‌پذیری) پاسخ دادند.نتایج: جهت بررسی پایایی با استفاده از نرم‌افزار spss به روش آمیخته (کیفی کمی) از روش همسانی درونی به‌ شیوه‌ آلفای کرونباخ و بازآزمایی وجهت بررسی روایی سازه از نرم‌افزار lisrel از تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی و جهت بررسی روایی همگرا از روش شاخص روایی همگرا (ave)‌ استفاده شد. مقادیر آلفای کرونباخ برای کل ارزیابی بالینی واکنش‌پذیری عاطفی برابر با 0.77 و برای خرده‌مقیاس‌های طغیان خلق، خلق‌وخوی تحریک‌پذیر و آسیب‌پذیری به ترتیب 0.85، 0.63، 0.72 و نتایج بازآزمایی برابر با 0.73 به دست آمد. نتایج اجرای تحلیل عاملی تاییدی نیز نشان داد که ساختار 3 عاملی مقیاس ارزیابی بالینی خلق و تحریک‌پذیری از برازش مناسبی برخوردار است. (nfi=0.92, nnfi=0.90, cfi=0.91, ifi=0.93, gfi=0.96, agfi=0.93, rmsea=0.059, df=127, x2=362.08, x2/df=2.85).بحث و نتیجه ‏گیری: یافته‌های این پژوهش نشان داد که پرسشنامه‌ ارزیابی بالینی واکنش‌پذیری عاطفی ابزاری مناسب جهت ارزیابی اختلال بی‌نظمی خلقی اخلال‌گرانه کودکان خواهد بود و ابزاری معتبر و روا در ایران است.

evaluation of psychometric properties of the clinician affective reactivity index: a clinician-rated assessment of irritability

introduction: in childhood, mood is one of the important factors underlying behavioral and emotional problems. the aim of the present study was to validate and standardize the emotional reactivity index for assessing irritability by a therapist in mashhad.method: the research employed a survey methodology. the research’s statistical population comprised 300 parents and male students aged 8 to 15 in mashhad who were diagnosed with disruptive mood disorder and sought treatment at psychological and counseling clinics specializing in children and adolescents in the area. the participants were diagnosed with disruptive mood dysregulation disorder based on the clinical interview and the semi-structured diagnostic interview k-sads-pl (2016) conducted by a clinical psychologist selected through convenience sampling. they also completed the clinical emotional reactivity questionnaire (irritability assessment).result: in order to assess reliability using spss software, the internal consistency method was employed through cronbach’s alpha. to evaluate construct validity using lisrel software, exploratory and confirmatory factor analyses were conducted. convergent validity was assessed using the convergent validity index (ave) method. the cronbach’s alpha values for the entire clinical assessment of emotional reactivity were 0.77, and for the subscales of mood outburst, irritable mood, and vulnerability, the values were 0.85, 0.63, and 0.72, respectively. the retest results yielded a value of 0.73. came. the results of the confirmatory factor analysis also indicated that the 3-factor structure of the clinical evaluation scale for mood and irritability has a good fit. (nfi=0.92, nnfi=0.90, cfi=0.91, ifi=0.93, gfi=0.96, agfi=0.93, rmsea=0.059, df=127, x2=362.08, x2/df=2.85).discussion and conclusion: the research findings indicate that the emotional reactivity clinical evaluation questionnaire is a suitable and valid tool for assessing disruptive mood disorder in children in iran.