رواسازی و اعتباریابی سیاهۀ نشانه‌های بیماری (scl-90-r) و پرسشنامۀ کوتاه نشانه‌های بیماری (bsi-53)

مقدمه: یکی از ابزارهایی که در روانشناسی، کاربردهای متعدد بالینی و پژوهشی را به‌خود اختصاص داده‌است، سیاهۀ بازنگری‌شدۀ 90گویه‌ای نشانه‌‌های بیماری می‌باشد. استفاده از این ابزار نیازمند وارسی ویژگی‌های روانسنجی در نمونه‌های بالینی و غیربالینی است. از طرفی، به‌دلیل وقت‌گیر بودن اجرای نسخۀ اصلی آن، استفاده از نسخ کوتاه این ابزار گسترش یافته‌است. یکی از این نسخه‌ها، پرسشنامۀ کوتاه نشانه‌های بیماری می‌باشد. بر این اساس، هدف پژوهش حاضر، تعیین ویژگی‌های روانسنجی «اس. سی. ال.90آر.» و پرسشنامۀ کوتاه نشانه‌های بیماری «بی. اس. آی.– 53» در یک نمونۀ غیربالینی ایرانی بوده‌است. روش: برای دستیابی به هدف مورد اشاره، ابتدا مقایسۀ چند نمونه از نسخه‌های فارسی رایج با نسخۀ زبان اصلی و مقایسۀ ترجمه‌ها با آن انجام شد. سپس، نسخۀ ترجمه‌شدۀ «اس. سی. ال.90آر.» آماده گردید. آن‌گاه، «اس. سی. ال.90آر.»، در نمونه‌ای متشکل از 513 دانشجوی کارشناسی و کارشناسی ارشد (و دکتری حرفه‌ای) دانشگاه شاهد اجرا شد. به‌منظور محاسبۀ ضریب بازآزمایی دو ابزار، نمونه‌ای به حجم 44 نفر از دانشجویان دانشگاه شاهد انتخاب شدند و ابزارها با رعایت فاصلۀ زمانی دو هفته برای بار دوم در بین این 44 نفر اجرا گردید. به‌منظور بررسی روایی همگرای این ابزارها، از پرسشنامه‌های زیر استفاده شد: مقیاس 21 گویه‌ای افسردگی، اضطراب و استرس، پرسشنامۀ اضطراب بک، پرسشنامۀ افسردگی بک، پرسشنامۀ 28 گویه‌ای سلامت عمومی، پرسشنامۀ 7 سوالی اضطراب فراگیر، مقیاس عاطفۀ مثبت و منفی، پرسشنامۀ سوگیری مذهبی شعیری، مقیاس ترس از ارزیابی منفی، مقیاس عزت‌نفس روزنبرگ، پرسشنامۀ کوتاه اضطراب سلامت. وارسی روایی سازۀ «اس. سی. ال.90آر.» و «بی. اس. آی.53»، از روش تحلیل‌عاملی تاییدی استفاده شد. نتایج: نتایج حاصل از تحلیل آماری داده‌ها، مقادیر قابل‌قبول و معناداری از روایی و اعتبار ابعاد نُه و ده ‌گانۀ «اس. سی. ال.90آر.» و «بی. اس. آی.53» را در نمونه‌های غیربالینی نشان داد. هم‌چنین هر دو ساختار نُه و ده عاملی «اس. سی. ال.90آر.» و «بی. اس. آی.53» در نمونه‌های غیربالینی ایرانی از طریق تحلیل‌عاملی تاییدی، تایید شد. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش، می‌توان در پژوهش‌های روانشناختی و تلاش‌های بالینی از «اس. سی. ال.90آر.» و نسخۀ کوتاه آن، «بی. اس. آی.53» استفاده نمود. هرچند نتایج کنونی، جدید و قابل‌توجه‌اند، اما برای تکمیل آن‌ها، وارسی ویژگی‌های روانسنجی در نمونۀ بالینی نیز ضروری است.

Validity and Reliability of Symptom Checklist-90-Revised (SCL-90-R) and Brief Symptom Inventory-53 (BSI-53)

Introduction: One of the psychological instruments occupied for numerous clinical and research applications is SCL90R. Using this instrument needs to investigate psychometric properties in clinical and nonclinical samples. On the other hand, using short versions of SCL90R has been developed because of time consuming to fulfill the original version. One of these short versions is BSI53. So, the aim of this research has been determining the psychometric properties of the SCL90R and BSI53 in a nonclinical sample in Iran. Method: To achieve this aim, the comparison between some common Persian translations of SCL90R and the original version was conducted. Afterwards, the final translated version of ScL90R got ready. Then SCL90R was conducted on a sample of 513 bachelor, master and M.D. students of Shahed University. In order to calculate the coefficient of retesting the both tools, a sample of 44 students selected randomly and the tools were conducted in accordance with the period of two weeks for the second time. To check convergent validity of the tools, the following questionnaires were used: DASS21, BAI, BDIII, GHQ28, GAD7, PANAS, religious orientation questionnaire (Shams), BFNE, RSES and SHAI18. To investigate the construct validity of the SCL90R and BSI53, the confirmatory factor analysis was used. Results: The results of the data analysis indicated acceptable and significant values of validity and reliability for both 9 and 10 dimensions of SCL90R and BSI53 in nonclinical samples. Both 9 and 10 factor Structure of both SCL90R and BSI53 were also confirmed through CFA on nonclinical samples. Discussion and Conclusion: Based on the research findings, the SCL90R and its short version BSI53 can be used in psychological research and clinical efforts. Altough the current results are novel and notable, it is essential to examine psychometric properties in clinical samples.