مقایسه اثربخشی سه روش درمانگری مبتنی بر طرحواره، شناختی - رفتاری و ذهن آگاهی بر کاهش اضطراب و افسردگی همسران جانبازان

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف مقایسه اثربخشی درمان های مبتنی بر طرحواره، شناختی  رفتاری و ذهن آگاهی بر کاهش نشانه های اضطراب و افسردگی همسران جانبازان که خود مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر بودند، انجام شد. روش: روش پژوهش شبه آزمایشی و در قالب طرح پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بود. نمونه پژوهش، 44 نفر از همسران جانبازان مبتلا به اختلال استرس پس از ضربه مزمن ناشی از جنگ تحمیلی بودند که مبتلا به اضطراب فراگیر و مراجعه کننده به درمانگاه بیمارستان روانپزشکی صدر بوند. بر اساس فرم کوتاه مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس و مصاحبه تشخیصی مبتنی بر ویرایش پنجم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، اختلال اضطراب فراگیر تشخیص داده شده و سپس بیماران به طور تصادفی در سه گروه آزمایشی 11 نفره و یک گروه کنترل 11 نفره جایگزین شدند. نتایج: نتایج حاصل از تحلیل داده ها توسط تحلیل کوواریانس چند متغیره نشان داد که اختلاف میانگین نمرات اضطراب و استرس در بین سه گروه آزمایش درمان شناختی رفتاری، طرحواره درمانی و درمان ذهن آگاهی معنادار نیست و هر سه شیوه به یک میزان و به صورت معناداری در کاهش اضطراب و استرس افراد مورد بررسی نقش دارند. همچنین نتایج بررسی اثربخشی درمان های مذکور نشان داد که دو روش درمانگری مبتنی بر شناختی رفتاری و طرحواره به صورت معناداری و به یک میزان در کاهش نشانه های افسردگی افراد مورد بررسی موثر هستند ولی اثربخشی طرح‌واره‌درمانی و درمان شناختی رفتاری در کاهش علایم افسردگی افراد مورد بررسی به صورت معناداری بیشتر از مداخله مبتنی بر ذهن آگاهی می باشد. بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش حاضر بیانگر آن است که تفاوت معناداری در میزان اثرگذاری سه شیوه درمانی  مذکور در کاهش اضطراب و استرس همسران جانبازان که خود مبتلا به اختلال اضطراب فراگیر هستند، وجود ندارد ولی در شرایطی که علائم افسردگی در این دسته از افراد وجود داشته باشد، درمان ترجیحی در کاهش پریشانی هیجانی، درمان شناختی رفتاری و یا طرح‌واره‌درمانی می باشد.

Effectiveness of schema therapy, cognitive-behavioral therapy, and mindfulness -Based stress reduction on reducing the anxiety and depression in spouses of veterans

Aims: This study was conducted to compare the effectiveness of schema therapy, cognitivebehavioral therapy, and mindfulnessbased stress reduction on reducing the symptoms of anxiety and depression in spouses of the veterans. Methods: This was a quasiexperimental study with a pretestposttest design and a control group. The statistical population included 44 spouses of the Iranian veterans with posttraumatic stress disorder. The subjects were patients with general anxiety disorder who were selected based on the Depression Anxiety Stress Scale21 (DASS21) and DSM5based psychiatric diagnostic interview examination. They were then randomly divided in four groups of equal size (three experimental groups and one control group). Results: Results from multivariate analysis of covariance showed a significant difference between the experimental groups and the control group, and these therapeutic methods could equally reduce anxiety and stress. Also, the other results showed that cognitivebehavioral therapy and schema therapy are effective equally in reducing the depression, but the effectiveness of mindfulnessbased stress reduction method in decreasing the depression in spouses of the veterans with posttraumatic stress disorder was not significant. Conclusion: Findings of the present study suggested that there was no significant difference between the effectiveness of the three therapeutic methods in decreasing anxiety and stress, however, in case of accompanying depressive symptoms in this group, cognitivebehavioral therapy, or schema therapy should be considered the preferred psychotherapeutic treatments emotional distress.