بررسی انتقادی دیدگاه سویینبرن در باب صفات خدا

سویینبرن، فیلسوف دین معاصر، در آثار خود تلاش کرده است تا تقریر جدیدی از براهین اثبات وجود خدا ارایه دهد. وی قبل از پرداختن به این براهین، ابتدا به تبیین صفات خداوند پرداخته است؛ سرمدیت، قدرت، علم، خیریت، تشخص و اختیار از جمله صفاتی است که او به تحلیل آنها پرداخته و گاه تبیین‌های منحصر به فردی از آنها ارایه نموده است. تقسیم صفات به دو گروه اصلی و استنتاجی، تصریح به عدم تعلق قدرت مطلق خداوند به محالات ذاتی، و تاکید بر علت محدثه و مبقیه بودن خداوند نسبت به عالم و اختیار خداوند، از مهم‌ترین نکاتی است که وی در باب صفات خدا بیان کرده است. بیشتر دیدگاه‌های وی با نگره فلاسفه اسلامی در این خصوص منطبق است؛ اما عدم بحث مبسوط از صفات استنتاجی، عدم توانایی وی بر حل شبهه علم ازلی خداوند به افعال اختیاری انسان و عدم پذیرش معنای دقیق از سرمدیت، مهم‌ترین اشکالات وی در باب تبیین صفات خداوند است. در این پژوهش با بازخوانی تبیین‌های سویینبرن از این صفات، به ارزیابی و نقد آنها خواهیم پرداخت.