تاملی بر دیدگاه «تفکیک وحی و رای»

عالمان شیعه، قلمرو وحی را وسیع دانسته و معتقدند همه گفتارها و رفتارهای پیامبر(ص) برآمده از وحی است؛ اما برخی از محققان می‌کوشند نظریه «تفکیک وحی و رای» را که متفاوت با نظر مشهور است، به علامه طباطبایی نسبت دهند. براساس این نظریه، باید بین سخنان آن حضرت در حوزه دین و احکام آن و گفته‌هایی که مربوط به زندگی عادی و امور روزمره و مدیریت جامعه است، تفاوت قایل شد. به دیگر سخن، گرچه پیامبر اسلام(ص) سه مسیولیت: تبلیغ، ولایت و قضاوت را برعهده داشت، در حوزه ولایت و قضاوت، نظر و تشخیص خود را پس از مشورت با دیگران، اعلام و اعمال می‌کرد. به بیان دیگر، سخن رسول خدا در این دو بخش، «رای» ایشان است، نه «وحی» خداوند. این نوشتار می‌کوشد با روش توصیفی ـ تحلیلی و به شیوه مطالعه کتابخانه‌ای، به واکاوی این نظریه که یک بحث درون‌دینی است، بپردازد.