|
|
واکاوی اراده الهی در اندیشه فلاسفه و متکلمان اسلامی با تاکید بر مدرسه کلامی بغداد و حله
|
|
|
|
|
نویسنده
|
فرمانیان مهدی ,حجتخواه حسین
|
منبع
|
انديشه نوين ديني - 1394 - دوره : 11 - شماره : 40 - صفحه:43 -60
|
|
|
چکیده
|
«اراده الهی» از مهمترین مباحثی است که تبیین کلامی و فلسفی آن با یکدیگر متفاوت است؛ هرچند برخی متکلمان در تفسیر «اراده الهی» به اندیشه فلسفی گراییدهاند. در اندیشه متکلمان نخستین امامیه، با تاکید بر مضامین احادیث اهلبیت^، اراده یکی از مراتب فعل الهی و بهمعنای «عزم بر مشیت» بود؛ اما مدرسه بغداد، همگام با معتزله بغداد، آن را به «فعل الهی» یا «امر به فعل» تفسیر کرد؛ گرچه ذاتی دانستن اراده و تفسیر آن به «علم به مصلحتِ در فعل» نیز طرفدارانی داشت. پس از مدرسه بغداد و در طول تاریخ کلام امامیه، تحلیل اراده تحتتاثیر اندیشه فلسفی قرار گرفت و سرانجام در مدرسه حله، اراده به امری ذاتی یا همان داعی، یعنی «علم به مصلحت و خیریت در فعل» تفسیر شد. در این پژوهش، درصدد هستیم با واکاوی چیستی اراده از دیدگاه فیلسوفان و متکلمان، سیر تطور آن را در سدههای میانه، بهویژه در اندیشه کلامی مدرسه بغداد و حله بررسی کنیم و با ارزیابی تطبیقی این دیدگاهها، نسبت آنها را با رویکرد روایات در این زمینه دریابیم.
|
کلیدواژه
|
اراده الهی ,مشیت ,ذات ,علم ,قدرت ,مدرسه بغداد ,مدرسه حله ,کلام امامیه
|
آدرس
|
ادیان و مذاهب, استادیار دانشگاه ادیان و مذاهب, ایران, دانشگاه تهران, ایران
|
پست الکترونیکی
|
hojjatkhah90@ut.ac.ir
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Authors
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|