>
Fa   |   Ar   |   En
   مقایسه تبیین رابطه توحید افعالی و اختیار انسان و نظام علیتاز نگاه ملاصدرا و فاضل مقداد  
   
نویسنده عزیزی مرتضی ,موسوی عباس
منبع انديشه نوين ديني - 1403 - دوره : 20 - شماره : 76 - صفحه:7 -24
چکیده    یکی از مباحث مهم کلامی تبیین رابطه توحید افعالی و اختیار و نظام علیت است. عدم تبیین مناسب این مسئله از طرفی موجب نگاه جبرگرایانه اشاعره و از طرف دیگر موجب تفویض‌گرایی معتزله شده است. نویسندگان در این تحقیق با روش توصیفی و تحلیلی، دیدگاه دو دانشمند مهم و تاثیرگذار در این خصوص را تطبیق داده و به یافته‌های زیر دست یافتند. هر دو اندیشمند تعارضی میان توحید افعالی از یک سو و اختیار انسان و علیت از سوی دیگر قائل نیستند و برای حل مشکل جمع اراده الهی و اراده انسان به جمع طولی روی آورده‌اند. فاضل مقداد اراده الهی را مشروط به اختیارانسان می‌داند و ملاصدرا اختیار انسان و اختیار خداوند را مانند نفس و قوای آن می داند که درعین اینکه انسان شانی از شئون الهی است اما اراده انسان با اراده خداوند یکی نیست و اختلاف بین دو دیدگاه در تفسیر نظریه امر بین الامرین، به  اختلاف بینونت بین خدا و انسان بازمی گردد که فاضل مقداد به بینونت عزلی و ملاصدرا به بینونت صفتی قائل شده‌اند.
کلیدواژه توحید افعالی، جبر و اختیار، تفویض، قانون علیت، ملاصدرا، فاضل مقداد.
آدرس دانشگاه معارف اسلامی, ایران, دانشگاه الزهرا(س), گروه فلسفه و حکمت اسلامی, ایران
پست الکترونیکی a.moosavi@alzahra.ac.ir
 
     
   
Authors
  
 
 

Copyright 2023
Islamic World Science Citation Center
All Rights Reserved