روش‌شناسی کشف نظام عناصر دین

امروزه با مشخّص شدن اهمیّت نگرش سیستماتیک به دین، تبیین نظریه‌ای روشی و الگو محور برای استنباط روابط بین اجزاء نظام، امری ضروری است. این نوشتار، ضمن بررسی مهم‌ترین روش‌های موجود کشف نظام، به دنبال پاسخ به این سوال است که چه روش مطمئنی در باب کشف روابط میان اجزاء دین وجود دارد؟ این مهمّ با روش تحلیل عقلی و استنباط از داده‌های نقلی صورت می‌‌گیرد و این یافته‌ها را برای ما مشخص می‌‌سازد که همه اجزاء دین در عین تشریعی و وحیانی بودن، در مقام تحقق نمودی خارجی دارند. عناصر دین در مقام تحقّق غایاتشان وابسته به یکدیگرند و ارتباط علّی معلولی ناگسستنی میان آن‌ها برقرار است. این ارتباط علّی با تحلیل عقلی و داده‌های نقلی قابل کشف و استنتاج است. توسعه و گسترش مرحله به مرحله این روابط از عناصر اصلی به عناصر فرعی و کشف نظام ثبوتی عناصر دین محقّق، پایه‌ای متقن برای کشف ساز وکار اقامه دین در مقام اثبات خواهد بود.

a methodology for discovering the system of elements of religion

nowadays, as the importance of the systematic attitude to religion has appeared, it is necessary to explain a methodical and model-oriented theory to infer the relationships between the system’s components. this article, while examining the most important existing methods of discovering the system, seeks to answer the question: what is the reliable method for discovering the relationships between the components of religion? this notable study is performed with the method of rational analysis and inference from narrative data. the findings make it clear to us that all the components of religion, while being legislative and revelatory, have an external manifestation as being realized. the elements of religion are dependent on each other in achieving their goals, and there is an inseparable cause-and-effect relationship between them. this causal relationship can be discovered and deduced by rational analysis and narrative data. the development and expansion of these relations step by step from the main elements to the secondary elements and the discovery of the evidential system of the elements of authentic religion will be a solid foundation for discovering the mechanism of establishing religion in the position of proof. keywords: system, relations, religion, elements, methodology.