تبیین «روش استدلال» در پاسخ به سوالات و شبهات دینی از منظر قرآن کریم

یکی از روش‌هایی که قرآن کریم برای پاسخ به سوالات و شبهات دینی، فراروی مخاطبان خود قرار می‌دهد، روش استدلال است. قالب‌های این روش نیز متفاوت است. مسئله این تحقیق نشان دادن قالب‌های قرآنی در پاسخ به سوالات و شبهات دینی است. قالب‌های پرسش و پاسخ، برهان، قیاس، جدال احسن، تمثیل از جمله روش‌هایی است که در قرآن از آن استفاده شده است. این مقاله با توصیف و تحلیل برخی از آیات قرآن به تبیین این روش قرآنی در تبلیغ و دفاع از معارف دینی پرداخته است. قرآن با به‌کارگیری اقسام استدلال‌ها و استفاده از شیوه‌های گوناگون برای سطوح مختلف فکری، اعتقادی، از عامه مردم تا عالمان و متفکران، استدلال آورده است. بررسی آیات الهی نشان می‌دهد قرآن از طریق تبیین، ایجاد معرفت، دفاع از حق، رفع تردید و شک به‌عنوان اهداف میانی بهرمند شده و هدف غایی استدلال‌های خود یعنی هدایت را برآن استوار نموده است. در این شیوه ضمن اقناع و پذیرش معرفتی و عقلی معارف اسلامی زمینه پذیرش قلبی و عاطفی افراد نیز فراهم می‌شود.

explaining the method of reasoning in response to religious questions and doubts from the rerspective of the holy quran

one of the methods that the holy quran presents to its audience to answer religious questions and doubts is the method of reasoning. the formats of this method are also different. the purpose of this research is to show quranic formats in response to religious questions and doubts. question and answer formats, demonstration, deduction, good argument and allegory are some of the methods used in the qur’an. this article describes and analyzes some verses of the qur’an to explain this qur’anic method in propagating and defending religious teachings. the qur’an has argued using a variety of arguments and methods for different levels of thought, belief, from the general public to scholars and thinkers. a survey of divine verses shows that the qur’an has used explanation, creation of knowledge, defense of truth, elimination of doubt and doubt as an intermediate goal on which its ultimate goal of guidance has been based. in this way, in addition to persuasion and epistemological and intellectual acceptance of islamic knowledge, the ground for heart and emotional acceptance of individuals has also been provided. keywords: propagation of religion, answering doubts, method of answering, qur’anic answer, method of reasoning, holy qur’an