نسبت عقل و نقل از منظر شیخ مفید

مسئله ارتباط عقل و نقل و قلمرو تقدم و تاخر و انواع کارکردهای آنها از منظر شیخ مفید در این نوشتار با روش تحلیلی توصیفی مورد کنکاش قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد، شیخ مفید به نقش مصباحی تصریح دارد و به علاوه از نقش تعاملی عقل جانبداری می کند. ایشان در تعریف عقل هم به بعد نظری آن پرداخته و هم به بعد عملی آن. شیخ مفید مانند معتزله معارف دینی را اکتسابی می دانند، ولی وجوب نظر را به دلیل امر الهی می‌گذارند نه عقل. وی عقل را در تمام مراحل استدلال و نتیجه گیری، محتاج وحی می داند. به عبارت دیگر، وحی هم محرک نخستین عقل است و هم کیفیت استدلال را به مکلف می آموزد. شیخ مفید عقل را بر خلاف اهل حدیث در فقه به کار گرفت ولی این سبب نشد که، قیاس را بپذیرد.

Relationship of Reason, 'Aql, and Transmission, Naql, for Sheikh Mofid

The issue of the relationship between reason and transmission and the realm of priority and posteriority and their types of functions from the perspective of Sheikh Mofid has been explored in this study by an analyticaldescriptive method. The results of the research show that Sheikh Mofid specifies the role of being a light, miṣbāh, and also supports the interactive role of reason. In defining reason, he has dealt with both its theoretical and practical aspects. Sheikh Mufid, like the Muchr('39')tazilites, considers religious knowledge to be acquired, but they leave the necessity of opinion because of the Divine command, not reason. He considers reason as being in need to revelation in all stages of reasoning and conclusion. In other words, revelation is both the first stimulus of the intellect and teaches the oblige, mukallaf, the quality of reasoning. Sheikh Mufid used reason in jurisprudence, unlike the people of hadith, but this did not cause him to accept feqhi analogy.Keywords: Sheikh Mofid, intellect, functions of intellect. Interactive, Mesbahi.