تجسم اعمال از نگاه شیخ بهایی و علامه مجلسی

یکی از مهم‌ترین مباحث بزرخ و قیامت مسئله تجسم اعمال است که مورد بحث فلاسفه، متکلمین و مفسران قرار گرفته است. مساله تحقیق این است که آیا تجسم اعمال به معنای این است که تمام پاداش‌ها و کیفرهای برزخی و اخروی همان اعمال دنیوی انسان است که در آخرت به صورت‌های مختلف برای وی متمثل و متجسم می‌شود یا اینکه بین جزای عمل و خود عمل سنخیتی وجود ندارد بلکه انسان به ازای عملی که در دنیا انجام می‌دهد در آخرت مستحق پاداش یا عذاب می‌شود؟ شیخ بهایی و علامه دو دیدگاه متفاوت و متضاد در مورد تجسم اعمال دارند. در این مقاله با بررسی و تبیین دید گاه این دو عالم برجسته در مورد آیات، روایات و استدلال‌های عقلی مربوط به تجسم اعمال به نتایج ذیل دست یافتیم: شیخ بهایی به عینیت میان اعمال دنیوی و جزای اخروی معتقد است در مقابل، علامه مجلسی نه تنها قائلان به تجسم اعمال را خارج از دین و دایره اسلام می‌داند، بلکه با ارائه دلایل متعددی وقوع آن را مستلزم محال می‌داند.

The Embodiment of Deeds, Tajassum-i A`māl, from Sheikh Baha'i and Allameh Majlisi`s Point of View

One of the most important issues of purgatory and resurrection is that of the embodiment of deeds, which has been discussed by philosophers, theologians and commentators. The question of the research is whether the embodiment of deeds means that all the rewards and punishments of purgatory and the hereafter are the same worldly deeds of man that are embodied and exemplified for him/her in different ways in the hereafter, or that there is no resemblance between the punishment of action and action itself but man will be rewarded or punished in the Hereafter for what he does in this world. Sheikh Bahachr('39')i and Allameh have two different and contradictory views on the embodiment of actions. In this article, by examining and explaining the views of these two prominent scholars on verses, narrations and rational arguments related to the embodiment of deeds, we have achieved the following results: Sheikh Bahachr('39')i believes in the sameness of the worldly deeds and the punishment of the hereafter. While Allameh Majlisi not views those believing in the embodiment of deeds as being outside the religion and the circle of Islam only, but, presenting various reasons, he considers its occurrence impossible also.Keywords: Embodiment of Deeds, Verses, Narrations, Sheikh Bahachr('39')i, Allama Majlisi.