استطاعت کلامی و کارکرد آن در نظریه امر بین الامرین با رویکرد انتقادی به دیدگاه اشاعره و معتزله
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
احمدپناه مجتبی ,پناهی آزاد حسن
|
|
منبع
|
انديشه نوين ديني - 1398 - دوره : 15 - شماره : 59 - صفحه:35 -46
|
|
چکیده
|
استطاعت کلامی به معنای توانایی فاعل بر انجام یا ترک یک کار، توسط ائمه اطهار(ع) به عنوان مقدمه بحث جبر و اختیار مورد بررسی قرار می گرفت اما رواج دو گرایش جبر و تفویض در جامعه و تقسیم استطاعت به پیش از فعل به معنای قدرت انسان بر انجام فعل، مستقل از قدرت الهی و مقارن با فعل به معنای صفتی که خداوند هنگام اکتساب فعل خلق می کند، باعث راه یافتن این تقسیم بندی میان متفکران امامیه شد. استطاعت از دیدگاه اهل بیت (ع) نیازی به تقسیم مذکور ندارد و طبق نظریه امر بین الامرین، انسان با توانایی خدادادی که هم قبل از فعل وجود دارد و هم مقارن با فعل، موفق به انجام عمل می شود. بنابراین استطاعت چه از نظر ائمه اطهار(ع) و چه از نظر متکلمین امامیه در هندسه فکری امر بین الامرین تعریف می شود و اگر در برخی موارد به استطاعت پیش از فعل یا مع الفعل نزدیک شده ناظر به نفی جبر و تفویض رائج بوده است.
|
|
کلیدواژه
|
استطاعت، امر بین الامرین، اشاعره، معتزله، متکلمین امامیه، اهل بیت (ع).
|
|
آدرس
|
دانشگاه معارف اسلامی, ایران, دانشگاه معارف اسلامی, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
hasan.panahiazad@yahoo.com
|
|
|
|
|
|
|