وحی رویایی: بررسی نظریه رویاانگارانه وحی

یکی از نظریات ارائه‌شده در پدیدارشناسی وحی، نظریه »رویاهای رسولانه « سروش است. این نظریه، وحی را گزارشات پیامبر از رویاهای وی می‌داند. پژوهش حاضر، این نظریه را از جهت توجیه و لوازم خودگفته نظریه‌پرداز، بدون پرداختن به دیگر لوازم و نتائج منفی آن، نقد و بررسی کرده است. به نظر می‌رسد مهم‌ترین اشکال نظریه، مربوط به مقام توجیه و ذکر دلایل ناکافی در اثبات مدعای اصلی آن یعنی رویاانگاری وحی است. این نظریه در مقام توجیه مرتکب مغالطات متعددی چون »خلط نسبت «، »دلیل نامربوط « و »تعمیم شتاب‌زده « شده است و جامعیت لازم را در رجوع به منابع و تحلیل ساختاری قرآن ندارد. علاوه بر اینکه با نظرات دیگر سروش، چون نظریه بسط تجربه نبوی در تعارض است. این نظریه نه‌تنها فواید برشمرده نظریه‌پرداز را ندارد؛ بلکه در عینِ نگشودنِ پیچیدگی‌های موجود در تفسیر قرآن، خود در غموضِ »تعبیر « افتاده است و نه‌تنها معضلات کلامی را حل نکرده است، بلکه معضلات جدیدتری چون چگونگی حجیت رویاهالای رسولانه ایجاد کرده است.