واپسین ساسانیان در تخارستان و چین و ژاپن

پس از شکست ساسانیان در نهاوند، یزدگرد سوم (632 تا 651م/۱۰ تا ۲۹ق) به شرق ایران پناه برد. او برای بازپس گیری نواحی ازدست رفته، تلاش های بسیاری، مانند اتحاد با بزرگان و اشراف ایرانی ساکن در این مناطق انجام داد؛ اما این امر محقق نشد. پس از مرگ یزدگرد، فرزند وی پیروز، به همراه تعدادی از بزرگان دربار ساسانی، به دولت تانگ در چین پناه برد. آن ها همواره سعی می کردند تا با کمک چینیان و سُغدیان و تخاریان، ایرانشهر را از اعراب باز پس گیرند؛ اما در این راه، موفق نشدند. آگاهی ما دربارۀ بازماندگان ساسانی که بعد از یزدگرد، به آسیای مرکزی و شرق دور پناه بردند، براساس منابع نخستین اسلامی، متون پهلوی، گزارش ها تاریخی چینی و ژاپنی و یافته های باستان شناختی در چین و ژاپن است. در اینجا سعی خواهیم کرد تا با بررسی و نقد اطلاعات متون فوق و پژوهش های جدید، تصویری روشن تر از واپسین بازماندگان ساسانیان در تخارستان و چین و ژاپن ارائه کنیم.

Sasanians in China and Japan

The defeat of Sasanian in Nahavand led Yazgird III (632_651A.D), the last sovereign of this dynasty, to take refuge in the eastern territories of Iran. He made alliance with Iranian aristocrats to restore the control of his lost lands, however he did not succeed. The son of Yazgird, piruz, and the Iranian aristocrats took refuge in the court of tang, which was located in China after the death of Yazgird. They continuously endeavored to release Persia from the control of Arabs by alliance with Chinese, Sogadians and thokhtariyans, however their attempts failed. This article tries to present a clear narrative from last Sasanians in Thakharestan, China and Japan by criticizing the available information in early Islamic and Pahlavid texts, Chinese and Japanese historical reports, archaeological studies in China and recent researches.