واکاوی زمینه‌ها و عوامل موثر بر آغاز شورش سمکو 1285 تا 1297ش/۱۹۰۶ تا ۱۹۱۸م

اسماعیل آقا، معروف به سمکو، حدود 25سال شخصیتی تاثیرگذار در مرزهای شمال غرب کشور و سرزمین های آنسوی مرز بود. او ازمهم ترین چهره های تاریخ معاصر ایران است. آنچه تاکنون از وی گفته شده عموماً مغرضانه و یک جانبه است. پژوهش حاضر به شیوه ای توصیفی تحلیلی و با تکیه بر اسناد و مدارک دست اول فارسی و همچنین، بهره گیری از پژوهش های مبتنی بر اسناد روسی، تلاش کرده است زمینه ها و عوامل موثر بر شورش سمکو را تشریح کند. مقاله با مراجعه به گذشته، نشان می دهد برخلاف نگاه یک جانبه موجود در اشاره های صورت گرفته به این موضوع، شورش های سران شکاک بیش از آنکه نتیجه فتنه گری آنان بوده باشد، نتیجه فساد و ناکارآمدی ساختار حکومت قاجار و حکام آذربایجان در نادیده گرفتن قدرت و جایگاه مهم سران شکاک بوده است. مقاله همچنین نشان می دهد این زمینه منفی، همراه با تحولاتی همچون انقلاب مشروطه، جنگ جهانی اول، انقلاب اکتبر و پایان جنگ و نیز خروج بیگانگان از آذربایجان، سمکوی انتقام جو را در مسیر شورشی جدی علیه حکومت مرکزی قرار داد.بنابراین پژوهش بر این باور است که شورش واقعی سمکو به دنبال خاتمه جنگ جهانی اول و خروج بیگانگان از مرزهای شمال غرب کشور آغاز شد.نتیجه نهایی مقاله این است که ساختار فاسد حکومتی و انکار جایگاه شکاک ها و واگذارنکردن بخشی از قدرت به آنان، در کنار فرصت هایی که تحولات منطقه ای در اختیار آخرین خان شکاک، یعنی سمکو، گذاشته بود زمینه و عوامل اصلی موثر برای شورش سمکو را فراهم کرد.

The Analysis of Effective Reasons for Samko's Rebellion (1285_1297A.H)

Ismail Aqa, who is known as Samko, has been regarded to be one of the most influential figures of Iran's contemporary history in the north ndash western frontiers and over there for almost 25 years. The narratives about him are generally biased. The present study endeavors to explain the effective reasons for Samku's rebellion based on the Persian primary resources and Russian documentary researches with analytical descriptive approach. This article demonstrates that the rebellion of Shakak's leaders was as a result of corruption and incompetence of Qajar's kings, despite of biased reports. Such biased reports emphasize on the conspiracy of Shakak's leaders. The outcome of this study is that the events such as constitutional revolution, global changes, termination of the First World War, the revolution of October and the departure of aliens from Azarbayejan had the great influence on Samku's rebellion. This study claims that the real rebellion of Samku began after the First World War and the departure of aliens from the north _ western frontiers of Iran. It can be concluded that some factors such as governmental corruption, ignorance of Shakak's position and refusal to participation of this group in governing of regions with local changes offered a great opportunity for Samku' rebellion.